Saturday, April 16, 2011

नेपाल राष्ट्रिय वुद्धिजीवी संगठन केन्द्रिय समितिकातर्फ बाट चौथो राष्ट्रिय सम्मेलन - २०६३ मा प्रस्तुत

अध्यक्ष मण्डलसहभागी सम्पुर्ण प्रतिनिधि तथा पर्यवेक्षक मित्रहरु ।
शहिदप्रति श्रद्धान्जली
संगठनलाई यहांसम्म ल्याई पुराउनुहुने यस संगठनका महान शहिदहरु केन्द्रीय सदस्य क्रमशःडिल्लीप्रसाद शर्मा सापकोटा रामप्रसाद घिमिरे पूर्व केन्द्रिय सदस्य देवराज आचार्य र डम्मर चेम्जोङ्ग तथा संगठनका अन्य इकाईहरुमा कार्यरत हुँदै शाहदत प्राप्त गर्नुहुने विष्णु पोख्रेल बर्दिया पर्वतराज भट्टराईओखल ढुङ्गा विजय कोईराला सुनसरी बैकुण्ठ श्रेष्ठ भक्तपुर ध्रुर्व ढुङ्गाना धादिङ्ग लगायत अन्य विभिन्न मोर्चामा नेतृत्वदायी भूमिका बहन गर्ने क्रममा शहादत प्राप्त गर्नुहुने क। रामवृक्ष यादव क। सुरेश वाग्ले क। कृष्णसेन इच्छुक लगायत हजारौं महान शहिदहरुप्रति हार्दिक भावपूर्ण श्रद्धााजली अर्पण गर्दछ ।
घाईते तथा वेपत्ता परिवारहरुप्रति एक्यवद्धता
जनमुक्ति आन्दोलनका क्रममा घाईते हुनुभएका मित्रहरुको शिघ्र स्वास्थ्यलाभ तथा परिवारजनप्रति ऐक्यवद्धता प्रस्तुत गर्दछ । साथै संगठनका के।स। ज्ञानेन्द्र त्रिपाठी लगायत सम्पूर्ण बेपत्ता पारिएका परिवारप्रति सहानुभूति एवं ऐक्यवद्धता जाहेर गर्दछ र वेपत्ता पारिएका नागरिकहरुको स्थिति यथाशिघ्र सार्वजनिक गर्न जोडदार माग गर्दछ ।
१ अन्तर्राष्ट्रिय परिस्थितिः
यतिवेला विश्वभरि राष्ट्रिय र वर्गीय मुक्ति आन्दोलनहरु चलिरहेका छन् । सोभियत रुसको पतन पश्चात् साम्राज्यदीहरुको नेतृत्व गर्दे अमेरिकाले नया नया रुप र आकार ग्रहण गर्दै आर्थिक राजनैतिक सांस्कृतिक र सामरिक दृष्टिले एउटै भूमण्डलीकृत राज्यका रुपमा धर्तिका आम जनसमुदायको शोषण उत्पिडन गर्नु आजको साम्राज्यवादको प्रमुख विशेषता वन्न गएको छ । अमेरिकी साम्राज्यवादको यो भुमण्डलीकृत राज्य रुपको परिणाम आज दोश्रो विश्वयुद्ध पछि विकसित गरिएको अन्तराष्ट्रिय मूल्य मान्यता विधि विधान र संरचनाहरु निरिह वन्दै गएकाछन् । साम्रज्यवादको यो नया स्वरुपलाई मानवजातिको प्रगतिको नया युग भनेर जतिसुकै विज्ञापन गरिए पनि अनगिन्ति सजीव तथ्य अनुभव र व्यवहारले यसलाई औपनिवेशीकरणको नया नांगो र घृणित स्वरुप वाहेक अरु केही सावित गरेको छैन विश्वका १४० देशहरुमा सैन्य अखडा स्थापना गरी स्वतन्त्र राष्ट्रहरुको सार्वभौमसत्तामाथि नुगो हस्तक्षेप गरिरहेको यथार्थले विश्वस्तरमै प्रतिरोध र विद्रोहलाई गुणात्मक रुप्ाले आवश्यक र संभव तुल्याएर लगेको छ । नया भियतनामका श्रपमा ईराक अफगानिस्तानमा वढिरहेको प्रतिरोधदेखि नेपाल भारत पेरु टर्की र फिलिपिन्सका क्रारिुन्तकारी आन्दोलनसम्म् तथा दक्षिण र ल्याटिन अमेरिकादेखि एशिया र अफि्रकासम्मका सवै देशहरुका जनताको एकमात्र साझा दुश्मनका रुपमा अमेरिकी साम्राज्यवाद र त्यसका दलाल घरेलु शासकहरु वनिरहेकाछन् । दक्षिण एशियामा अमेरिकी साम्राज्यवादका अगाडि झुक्दै गएको भारतीय विस्तारवादी शासकवर्गका विरुद्ध क्रान्तिकारी जनवादी राष्ट्रिय मुत्तिः आन्दोलन तिव्र वन्दै गएको छ । वजारको चावी अमेरिकी साम्राज्यवादलाई वुझाएर आर्थिक वृद्धि गरिरहेको चिनीय संशोधनवादी पूजिवादी शासकहरुपनि दक्षिण उशियामा आफनो प्रभाव विस्तार गर्ने कुटिल प्रकृयामा छन् । उपरोधु वस्तुगत परिसिथतीले साम्राज्यवादी विश्व व्यवस्थाको समुल नष्ट गरी जनताको नया समाजवादी विश्व व्यवस्था कायम गर्ने भौतिक वातावरणको परिपक्वतालाई स्पष्ट गर्दछ तर साम्रज्यवाद आफै ढल्ने वाला छैन त्यसकालागि वैज्ञानिक विचारको नेतृत्वमा जनसमुदायको सचेत धक्का र वल प्रयोग अनिवार्य हुन्छ । यस्तो परिस्थितिमा पनि साम्राज्यवादी संकट टार्न विश्व बैंक विश्व मुद्राकोष विश्वब्यापार संगठन विश्वग्राम र विश्व भूमण्डलीकरणको नयाँ साम्राज्यवादी रुप अघि सारेर अमेरिका संसारलाई आफ्नो पाजा भित्र राख्न उद्दत छ । तर उसका केही मतियारहरु बाहेक विश्व जनमत साम्राज्यवाद विरुद्ध एकिकृत बन्दै गैरहेको छ । नेपालमा साचालित जनयुद्धको विचार राजनीति र संघर्ष उसकानिम्ति टाउको दुखाईको विषय बनेको छ । विश्वको प्रधान अन्तरविरोधको निक्र्यौल र नयाँ विश्वको अवधारणा पश्चात् उसको सम्पूर्ण ध्यान नेपाल र ने।s।पा। माओवादी तिर तेसर्िाएको छ । सगरमाथाको देशवाट नयाँ विश्वको संभावना उजागर हुदैछ ।
२राष्ट्रिय परिस्थितिः-
सामन्तवाद र साम्रज्यवादको गठवन्धनमा आधारित सामन्तनोकरशाह र दलाल पूजिपतिवर्गको सत्तासंग नेपाली जनताको अन्तरविरोधलाई नया जनवादी क्रान्त्किो न्यूनतम कार्यक्रम र रणनीतिद्धारा हल गर्न नेकपा माओवादीको नेतृत्वमा संचालित जनयुद्धका दश वर्षले राष्ट्रिय राजनीतिको वर्गिय शक्ति सन्तुलनमा व्यापक हेरफेर ल्याईदिएको छ । देशको सम्पूर्ण ग्रामिण भूभागवाट पुरानो सत्ता वढारिएकोछ भने आफना विकासको प्रारम्भिक चरणमै भए पनि ती स्थानमा जातिय क्षेत्रिय स्वयक्त गणतान्त्रिक र स्थानिय सत्ताहरुको जन्म भएको छ । १० वर्षै जनयुद्धको जग र १२ वुदे समझदारीको आडमा संचालित १९ दिने जनआन्दोलनले २३८ वर्षदेखि चलिआएको सामन्ती राजतन्त्र यतिवेला एकहदसम्म्ा पराजित भएको छ । षडयन्त्रमुलक ढंगवाट पुनस्र्थापित संसद र यसको कथित घोषणाद्वारा पूनः नेपाली समाजलाई यथास्थितिमा राखेर आफ्नो कुसर्ी स्वार्थ कायम राख्ने कु_ित्सत प्रयासमा अल्झिरहने लक्ष्यणहरु संसदवादी दलका केही नेताहरुमा देखा परिरहेको छ । अमेरिकी साम्राज्यवाद सामान्य कुटनैतिक मर्यादालाई समेत उछिनेर निर्लज्ज रुपले आन्तरिक मामलामा हस्तक्षेप गरी रहेको सन्दर्भमा त्यसको सर्वत्र निन्दा पनि भैरहेको छ । एकात्मक सामन्ती निरंकुश राजतन्त्र नै यो देशको शान्ति लोकतन्त्र र अग्रगमनको प्रमुख वाधक रहेको र सोको निकास संघिय गणतन्त्रात्मक राज्य व्यवस्थाले मात्र दिने राज्यद्धारा पछि पारिएका वर्ग क्षेत्र सहित दलित आदिवासी जनजाति महिला र मधेशी जनसमुदायको भावनाको समुचित प्रतिनिधित्व हुने गरी तिनलाई अधिकार सम्पन्न गराई आत्मनिर्णयको अधिकार सहितको जातियक्षेत्रिय स्वशासनको ग्यारेण्टी गर्ने गरी राज्यको पुनरसंरचना विना मुलुकका कुनै पनि समस्याको समाधान हुदैन भन्ने स्पष्ट भैसकेको छ । सोका निम्ति तयार हुने कि नहुने अथवा यथास्थितिमै रहने कि अग्रगामी परिवर्तनको माध्यमवाट सम्पूर्ण समस्याको समाधान खोज्ने भन्ने नै यतिवेलाको अहं प्रश्न हो । यहि सेरोफेरोमा रहेर संविधान सभाको निर्वाचन सम्पन्न गरी सवै खाले समस्याको समाधान गर्न मार्ग प्रसस्त गर्ने दिशाका वाधकहरुलाई पन्छाउने योजना निर्माण गर्ने यतिवेलाको मुख्य कार्यभार हो । यसकानिम्ति सहि योजना र सही नेतृत्व सहितको अग्रगामी राजनैतिक कार्यदिशा मुलुकले खोजेको छ । नेपाली जनता शान्ति लोकतन्त्र र अग्रगमन चाहन्छन् सो का निम्ति जुनसुकै कुर्वानी गर्न पनि तयार छन भन्ने कुरा यस अवधिका घटनाक्रमहरुले पुष्टि गरिसकेकाछन् ।
३संगठनको संक्षिप्त इतिहास
२०४६ सालको जनआन्दोलन पश्चात् पंचायती निरकुश शासनको पतन र वहुदलीय शासन व्यवस्थाको उदय भए तापनि सो आन्दोलन पनि संझौतामा टुंगिएको हुनाले सो आन्दोलनको मर्म र भावनाको कार्यान्वयन गर्न क्रान्तिकारीहरुकानिम्ति छुटै क्रान्तिकारी आन्दोलनको सिर्जना गर्नु पर्ने स्थिति आई परेको थियो । सोही ऐतिहासिक आवश्यकतालाई वोध गर्दै २०४८ मा डा। बाबुराम भट्टराईको संयोजकत्वमा नेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठनको स्थापना भएको हो । तत्पश्चात् दिपेन्द्र बहादुर क्षेत्रीको नेतृत्वमा कार्यभारहरु अघि वढॆ । २०५० फागुन २१ मा सम्पन्न राष्ट्रिय भेलाले सुरेश आलेमगरको अध्यक्षतामा राष्ट्रिय सम्मेलन तयारी समिति निर्माण गरयो । २०५१ सालमा सम्पन्न प्रथम राष्ट्रिय सम्मेलनले पुनः सुरेश आले मगरलाई संगठनको अध्यक्षमा निर्वाचित गरयो । दुई वर्षै कार्यकाल पछि २०५३।४।१६ मा काठमाण्डौमा सम्पन्न राष्ट्रिय भेलाले रमेश शर्माको अध्यक्षतामा नया कार्यसमितिको चयन गरयो भने सोको डेढ वर्ष पछि अर्थात २०५४ ।१०।४ र ५ मा सम्पन्न दोश्रो राष्ट्रिय सम्मेलन र २०५८भाद्रको राष्ट्रिय भेलाले रमेश शर्मालाई नै निरन्तरता दियो । २०६०।३।२७ मा काठमाण्डौमा सम्पन्न तेश्रो राष्ट्रिय सम्मेलनले प्रताप वन्त -हाल पलायनलाई अध्यक्षमा चयन गरयो भने २०६१ ।२।३ मा रुकुममा सम्पन्न राष्ट्रिय भेलाले केमल वरालको अध्यक्षतामा नया कार्य समितिको चयन गरयो ।ईतिहास निर्माणको यात्रामा सामेल केन्द्रिय समितिका सदस्य डिल्ल्ाी प्रसाद सापकोटा राम प्रसाद घिमिरे डम्मर चेम्जोङ देव कुमार आचायको वलिदान ज्ञानेन्द्र त्रिपाठीको वेपत्ता संस्थापक संयोजक बाबुराम भट्टराई लगायतका नेतृत्वले निरन्तर क्रान्तिको मोर्चामा खट्दै नेपाली क्रान्तिलाई वर्तमान उचाई ग्रहण गर्न अनुकरणीय योगदानवाट संगठन गौरवाशाली स्थानमा आई पुगेको छ भने केही कायर पलायन र आत्मसमर्पणकारीहरुका कृयाकलापहरु पनि नकारात्मक पाटाका रुपमा रहेकाछन् ।
४अन्य संगठनहरु वारे ः
यतिबेला हामी बाहेक नेपाली बौद्धिक जगतमा प्रतिगामी यथास्थितीवादी र सुधारवादी कित्ताका अन्य बुद्धिजीवी संगठनहरु पनि अस्तित्वमा छन् । जसमध्य एकता केन्द्र सर्मथिते प्रगतिशिल बुद्धिजीवी संगठनलाई हाम्रो नजिकको मित्र संगठनको रुपमा लिन सकिन्छ भने मसाल सर्मथित अखिल नेपाल बुद्धिजीवी संघ नव संशोधनवादी ढुलमुले चरित्र भएको संगठन भित्र पर्दछ । त्यसै गरि ने।s।पा।एमाले समर्थित नेपाल बुद्धिजीवी परिषदले सुधारवादी संगठनका रुपमा र ने।sा। सर्मथित प्रजातान्त्रिक विचार समाजले यथास्थितिवादी बुद्धिजीवीहरुको प्रतिनिधित्व गर्दछ । प्रतिगामी बुद्धिजीवीको झुण्डका रुपमा दरवार समर्थित विद्वत परिषद प्रतिगमनका प्रयोजनार्थ षडयन्त्रमा तल्लिन छ । यतिवेला प्रतिगामीहरुको विरुद्ध अग्रगामीहरुको यथास्थितिवादीहरुका विरुद्ध परिवर्तनकारीहरुका र राजतन्त्रवादीहरुका विरुद्ध गणतन्त्रवादीहरुकॊे संयुक्त मोर्चा निर्माण गर्न सघाउ पुग्नॆ हिसावले आवश्यक कार्य योजना वनाउन जरुरी छ ।
५।चौथो राष्ट्रिय भेलादेखि अहिलेसम्म
नेपाली जनयुद्ध प्रत्याक्रमणको चरणमा प्रवेश गरेको स्थितिमा २०६१ साल माघ २-३ मा चौथो राष्ट्रिय भेला सम्पन्न भएको थियो । युद्धमय परिवेश भौगोलिक विकटता नयाँ सम्भावना एवं चुनौतीहरुलाई मध्यनजर गर्दै क्याङ्सी राष्ट्रिय भेलाले केन्द्रिय समितिलाई मूलतः विचारको विकास संगठन निर्माण र विस्तारप्रकाशनसंघर्षलाई घनिभूत बनाउन र आर्थिक पक्षलाई मजवुत बनाउने मूलतः ५ वटा जिम्मेवारी सुम्पेको थियो । तदनुरुप गतिको सापेक्षमा जे जति कामहरु भए संक्षेपममा यहाँ राख्ने प्रयत्न गरिएको छ ।
५।१वैचारिक पक्षः
राष्ट्रिय भेलाको लगत्तै िसंगो केन्द्रिय समितिलाई २०६१ माघ ९ गते ने।s।पा।माओवादीका अध्यक्ष कमरेड प्रचण्डबाट बुद्धिजीवीहरुको दायित्व राष्ट्रियअन्तर्राष्ट्रिय परिस्थिति र विचार संश्लेषणमा बौद्धिक समुदायको भूमिका लगायतका विषयमा महत्वपूर्ण प्रशिक्षण प्राप्त भएको थियो । सोही मर्मलाई आत्मसात गर्दैे बुद्धिजीवी समुदायलाई त्यसबाट प्रशिक्षित गर्न जिल्ला क्षेत्र र केन्द्रस्तरमा विचार गोष्ठिहरुको आयोजना गरिएको थियो । त्यसै गरि समसामयिक राजनैतिक र वैचारिक बिषयमा सम्बन्धी बिषयमा विभिन्न जिल्लामा अन्तरकि्रया छलफलहरु चलाईएको थियो । यस क्रममा सर्वप्रथम तत्कालिन बिशेष क्षेत्रको बाग्लुङमा र त्यसपछि रोल्पारुकुम सल्यानदाडं सेती महाकाली भेरी कर्णाली क्षेत्रहरुमा ूरणनैतिक प्रत्याक्रमण र बुद्धिजीवीको दायित्वू विषयक विचार गोष्ठी सम्पन्न गरियो ।
गत चैत्र वैशाखमा १९ दिने जनआन्दोलन पश्चात युद्धविराम भए यता वैचारिक कामले तीव्रतम् गति लिएको छ । यसै बीच जेष्ठ ३० गते काठमाडौंमा बसेको केन्द्रीय कार्यालयको बैठकको निर्णयानुरुप सबै क्षेत्रहरुले क्षेत्रीय विचार गोष्ठीहरु सम्पन्न गरेका छन् भने करिब-करिब सबै जिल्लाहरुमा पनि विचार गोष्ठी र अन्तरकि्रया कार्यक्रमहरु सम्पन्न भएका छन् । ूराज्यको पूनरसरचना र गणतान्त्रीक मोर्चा निर्माणमा बुद्धिजीवीको भूमिकाूविषयक विचार गोष्ठी काठमाण्डौमा सम्म्पन्न भएको थियो । भाद्र १० गते ूसार्वभौम सत्ताको प्रयोग र बौद्धिक समुदायू बिषयक विचार गोष्ठी पुरानो सत्ताका क्षेत्रिय सदरमुकामहरुमा केन्द्रीय कार्यालयको आयोजनामा पूर्वााचलको धनकुटा मध्यमााचलको काठमाडौं पश्चिमााचलको पोखरा मध्य पश्चिमको नेपालगाज र सुदूर पश्चिमकॊ धनगढीमा एकै समयमा गोष्ठी सम्पन्न भएका छन् ।
५।२ संगठनात्मक पक्ष ः-
तत्कालिन आवश्यकता परिपूर्तिकालागि शहर केन्द्रित संगठन हालसम्म आई पुग्दा देशव्यापि वनेको छ । सर्घषको सापेक्षता र विचार विकासको गतिमा बुद्धिजीवी संगठनको भूमिका पनि सशक्त बन्दै जानु स्वभाविक थियो । २०६१ आषाढ मसान्तसम्म सम्पन्न गर्ने योजना मुताविक उपकेन्द्र क्षेत्र जिल्ला र पेशागत विशेषज्ञ समितिहरु र तल्ला इकाईसम्म पनि संगठन निर्माण गर्ने कार्य समेत सम्पन्ा भएकाछन् । क्रान्तिप्रति प्रतिवद्ध र समर्थक बुद्धिजीवीहरुको उपत्यका स्तरीय भेला लगायत वर्तमान परिस्थितीमा गणतान्त्रिक चेतनाद्धारा संगठनिक रुप दिने प्रकृयाको क्रम देशव्यापि वनेको छ ।
चौथो राष्ट्रिय भेला पश्चात् केन्द्रिय समितिको बेठक ४ पटक सचिवालयको बैठक १ पटक र केन्द्रिय कार्यालयको वैठक नियमित बस्ने गरेको थियो । प्रायः क्षेत्रका बैठक र भेलाहरु तथा कतिपय जिल्लाका बैठकहरुमा केन्द्रिय कार्यालयले सहभागीता जनाएको थियो।समयको चुनौती युद्धमय परीवेश एवं क्षेत्रिय विशिष्टतानुरुप चल्नु पर्ने बाध्यात्मक परिवेशमा केन्द्रिय कार्यालय देशव्यापी रुपमा चलायमान हुन नसके पनि सम्भव भएसम्म सांगठनिक गतिविधिलाई गति प्रदान गर्न सक्दो प्रयास गरेको थियो । कतिपय केन्द्रिय सदस्यहरुको पलायन र रिक्त स्थान पूर्ति हुनमा भएका ढिलाईका कारण कतिपय जिल्लाहरुमा संगठन निर्माण गर्न चुनौती खडा भएको महसूस गरिएको छ ।
समग्रमा संगठनको आधार तयार भएको छ र यसलाई भावी संभावना र चुनौतीको बीचबाट प्रशिक्षित गर्दै लगियो भने भावी आन्दोलनको गति वेगवान बन्ने आशा गर्न सकिन्छ । बदलिएको परिस्थितिमा बुद्धिजीवीहरुको मनोवल सर्लक्क उठेर आएको छ । भर्खर सम्पन्न काठमाडौं ललितपुर भक्तपुर चितवन कास्की रुपन्देही आदि शहरी क्षेत्रका जिल्ला सम्मेलनहरुमा भएको बुद्धिजीवीहरुको उत्साहजनक सहभागीता र सांगठनिक प्रतिवद्धताले त्यसको पुष्टि गरेकेा छ ।
५३। प्रकाशनः
संगठनको मुखपत्र नयाँ दिशाबोध प्रकाशन गर्ने जमर्को केन्द्रिय कार्यालयले गर् यो । एउटा अंक प्रकाशनमा मितव्ययिता र केन्द्रिय आधार इलाका मै छापी संभव भए सम्म वितरण गरियो भने दोश्रो अंक हालै प्रकाशन भै वजारमा आएको छ ।
जनयुद्धका दश बर्ष पुस्तकको प्रकाशनलाई निरन्तरता दिने सन्दर्भमा केन्द्रिय कार्यालय केन्द्रिय आधार इलाकाको दुर्गम स्थानमा रहेको अवस्थामा जुटाउन पर्ने सामग्रीहरु जुृट्न नसकेको र अनुसन्धानात्मक काम गर्न युद्ध परिवेशमा सकिएन । परन्तु भर्खरै भाद्र १६ गते केन्द्रिय कार्यालयले काठमाडौ भ्याली भित्रका बौद्धिक व्यक्तित्वहरुको टिमहरु निर्माण गरी विविध विषयको जिम्मेवारी दिइएको छ । निकट भविष्य मै त्यसले साकार रुप लिने आशा गरिएको छ ।
५४ धक्का मूलक कार्यक्रमहरुः-
ैनिर्शत संविधान सभा र नागरिक अधिकार ै ैसंविधान सभामा बौद्धिक समुदायको भूमिका ै ैगणतन्त्र नेपालको निर्माणमा राजनैतिक दलहरुको भूमिका ै ैगणतान्त्रिक मोर्चा स्थापना गर्ने दिशामा बौद्धिक समुदायको भूमिका संविधानसभा लक्ष्य र चुनौती संविधान सभा सम्भावना र चूनौती लोकतान्त्रिक गणतन्त्र सम्भावना र चुनौती राज्यको अग्रगामी पुनसंरचनाका मूलभूत अन्तरवस्तुहरु आदि विषयमा देश भरिका शहरी क्षेत्रहरु काठमाडौं मोरङ्ग धनुषा चितवन रुपन्देही नेपालगाज दाङ्ग कैलाली काचनपुर कास्की ललितपुर र भक्तपुर लगायत अन्य कैयन जिल्लाका नगरहरुमा प्रभावकारी रुपमा सम्पन्न गरेको छ ।
धक्कामूलक कार्यक्रमका रुपमा भाद्र १ गते देशभरी संविधान सभामा जानको लागि भै रहेको ढिलाई र षडयन्त्रहरुलाई जनता सामु उजागर गर्न पर्चा वितरण १० गते पाँचै क्षेत्रमा एउटै समयमा केन्द्रिय वक्ताहरुको उपस्थितिमा ूसार्वभौमसत्ताको प्रयोग र बौद्धिक समुदायू बिषयक विचार गोष्ठि एवं ११ गते देशभरी विरोधर् याली गर्ने कार्य सम्पन्न भएको छन् । यस बाहेक नागरिक समाजका र् यालीहरु नागरिक अभियानका जुलुशहरु र वेपत्ता पारिएका परिवारहरुको धर्ना कार्यक्रम तथा पेट्रोलियम पदार्थ मुल्य बृद्धिको विरोध तथा सरकारले हातहतियार गोप्य रुपमा भित्र्र् याएका विरोधमा आयोजित जुलुस र् याली कार्यक्रमहरुमा ऐक्यवद्धता जाहेर गर्दै जनतन्त्र जनजीविका राष्ट्रियता र प्रजातन्त्रको पक्षमा सघर्षरत छ ।
५।५आर्थिक पक्षः-
प्रारम्भदेखि ३ वर्षका लागि रु। २००।- लिई सदस्यता उपलब्ध गराउने बाहेक संगठनको अन्य आर्थिक स्रोतको व्यवस्था नभएकाले संगठनले पर निर्भर हुनुपर्ने स्थिति थियो । हाल आएर संगठनले सदस्यता रसिद वितरणमा व्यापकता ल्याएको बुद्धिजीवीहरु संगठित बन्ने क्रम तिब्र बनेको बाट संगठनको आर्थिकस्थिति मजबुत बन्ने विश्वास गरिएको छ। यद्यपी सवै क्षेत्रहरुबाट रकम आउन ढिला भएकाले राष्ट्रिय सम्मेलनलाई भब्यता दिन कठिनाई महसूस भएको व्यहोरा जानकारी गराउन चाहन्छु ।
६।संगठनको आगामी कार्ययोजना
सामन्तवाद र साम्राज्यवादको भण्डाफोर गर्दै मुलुकलाई अग्रगमन शान्ति र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको दिशातिर उन्मुख गराउनहेतु वौद्धिक शोषण लगायत सवै खाले शोषणको अन्त गर्न सम्पूर्ण क्रान्तिकारी बुद्धिजीवीहरुलाई गोलबन्द गर्दै क्रान्तिकारी शक्तिको रुपमा अघि बढ्ने नेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठनको मूल लक्ष रहने छ । यसैमा आधारित रहेर संगठनका भावी कार्यक्रमहरु देहाय बमोजिम हुनेछन् ः-
६।१बैचारिक कार्य
कनयाँ राजनैतिक चेतना अभिवृद्धि गर्न विचारधारात्मक विकास र संश्लेषण गर्न सघाउने खालका राजनैतिक वैचारिक प्रशिक्षण विचार गोष्ठी छलफल अन्तरकि्रया कार्यशाला गोष्ठीको आयोजना गर्ने । राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय बुद्धिजीवीहरुलाई नेपाली जन्ायूद्ध सम्बन्धी त्ाथ्य परक अनुसन्धान कार्य गर्न प्रेरित गर्ने ।
खराज्यको पुनस्ररचना सम्बन्धी व्यापक बौद्धिक अभियान संचालन गर्ने ।
ग संविधान सभाको निर्वाचन सुनिश्चित गर्न आम जनतालाई नै प्रशिक्षित तथा आन्द्योलित गर्ने खालका कार्यक्रम आयोजना गर्ने
घ अन्तराष्ट्रियस्तरमा विचार गोष्ठि र कार्यशालाहरुको आयोजना गर्दै वैदेशिक हस्तक्षेपको विरोध एवं आन्दोलनमा एक्यवद्धता जुटाउने खालका कार्यक्रमको आयोजना गर्ने ।
६।२ सांगठनिक कार्य
आन्दोलनको गति समूहको स्वरुप तथा कामको चाप बमोजिम संगठनको संरचनामा फेरबदल गर्नु अत्यावश्यक हुन्छ । संगठनको स्वरुप र कामको जिम्मा मुताविक संरचनामा हेरफेर गर्दै सदस्यता व्यापक रुपमा विस्तार गर्ने पेशागत विशेषज्ञताको पहिचान गर्दै संगठित गर्ने र परिचालन गर्ने संविधान सभाको निर्वाचनलाई सुनिश्चित गर्ने र लोकतान्त्रिक गणतन्त्तको स्थापना गर्ने दिशातर्फ ठोस कार्यक्रम संचालन गर्ने खालका सांगठनिक गतिविधि गरिने छ ।
६।३।संघर्ष
बौद्धिक शोषणका विरुद्ध एवं मुलुकको स्वाधिनता राष्ट्रियता लोकतन्त्र र जनजिवीकाका निम्ति विचार गोष्ठी अन्तरकिर््रया र बहसद्वारा जनतालाई आन्दोलित वनाउने अन्य आन्दोलन र संघर्षका कार्यक्रमकेा संयोजन गर्ने सरकारी लापरवाहीमाथि खबरदारी गर्ने र् याली जुलुस धर्ना तथा अन्य कार्यक्रमको आयोजना गर्ने राष्ट्रियता विरोधी सन्धि सम्झौतालाई उजागर गर्ने र त्यस विरुद्ध जनमत तयार गर्ने । संविधान सभामा जान कुनै पनि ढिलासुस्ती र वैेदेशिक हस्तक्षेपवोद्धिक शोषणका विरुद्ध विरोध र सभाहरुको आयोजना गर्ने अन्य जन वर्गीय संगठन मानवअधिकार वादी संगठन र नागरीक समाजहरुले उठाएको आन्दोलनमा एक्यवद्धता सहित सहभागीता जनाउनेविश्वमा अन्य कुनै मुलुकको वर्गीय राष्ट्रिय मुक्ति आन्दोलनमा समर्थन र सहयोग गर्ने सघर्षको भावी योजना हुनेछ ।
६।४प्रकाशन
वैचारीक संघर्षका लागि जनमत सिर्जना गर्न संगठनका काम कार्वाहीको प्रचार प्रसार गर्न र सस्लेषित विचारहरुको प्रवाह गर्न प्रकाशनको अत्यन्त ठूलो महत्व हुन्छ । प्रकाशन संगठनले गरेका कामहरु र घटनाहरुको अभिलेख पनि हुन् । अतः आगामी दिनमा प्रकाशनको कार्यलाई एकिकृत योजनाबद्ध र व्यवस्थित रुपले अगाडी बढाउन नयाँ दिशा बोधलाई निरन्तरता िदंदै सकेसम्म मासिक प्रकाशनको व्यवस्था मिलाउन जनयूद्धका १० बर्ष पुस्तकको यथाशिघ्र प्रकाशनको व्यवस्था मिलाउने र विविध स्तरमा अन्य उपयोगी प्रकाशन गर्ने लक्ष राखिएको छ ।
७। भावी चुनौती र सम्भावनाहरुः
माओले भन्नुभएको छ ूयथार्थलाई नबुझ्नेहरुले पढेको व्यर्थ छ । ू यसैले माक्स्रवादी चिन्तनका विरुद्ध साम्राज्यवादी कथित बुद्धिजीवीहरुले उत्तर आधुनिकतावादी चिन्तन धारालाई भए नभएको बलले उछालेर वर्गीय मुक्ती आन्दोलनबाट आम बुद्धिजीवीहरुको ध्यान अन्यत्र मोड्न लागिरहेका र त्यसैको जगमा फैलिरहेको गै।स।स। राजनीतिका विरुद्ध उभिएर सर्वहारा वर्गीय मुक्ती आन्दोलनमा होमिनु आजको चुनौती हो । तत्कालमा २ करोड ५० लाख नेपालीकॊ शान्ति प्रतिको चाहानालाई यथार्थमा बदल्न नेपाली बुद्धिजीवीहरुका अगाडि हाल निम्न चुनौती देखिन्छन् ।
७।१ संविधान सभाको निर्वाचनः शान्ति अग्रगमन र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रका विरुद्धमा कि्रयाशिल आन्तरिक तथा वाहय खास गरी साम्राज्यवादी षडयन्त्तहरुको भण्डाफोर गर्दै संविधान सभाको चुनाव घोषणासोको उचित परिणामको लागि सुनिश्चित गनृ्र राज्यका अगडि खडा भएको सन्दर्भमा वोीद्धक समुदायको सरोकार अतुलनिय रहन्छ यो चुनैातिको सामना गर्न सके मात्रै नयाँ नेपाल निर्माणको संभावनालाई साकार पार्न सकिनेछ ।
७।२ लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थापनाःगणतन्त्र नेपाली जनताको चाहना हो जनआन्दोलनको मर्म र भावना पनि हो जुन कुरा पचासौं ाख जनता सडकमा उत्रेर अनुमोदन गरिसकेकाछन् यसकारण यसलाई यथर्थमा वदल्ने चुनौति हाम्रा सामु खडा छ सम्पूर्ण जनतालाई सचेत पपारेर आन्दोलनमा उठाएर मात्र ै यो चुनौतिको समाना गर्न सकिन्छ भन्ने कुरामा संगठन विश्वस्त छ ।
७।३राज्यको पुनस्ररचनाःअहिले नेपाल र नेपाली जनताहरुको अग्र गमनको बाधक सामन्ती राज्यतन्त्र नै हो । त्यसलाई समाप्त पारेर गणतन्त्रमा नपुग्दा सम्म नेपाली जनताका कुनै पनि समस्याहरु हल हुने वाला छैन । अत्ः गणतन्त्रमा प्रवेश गुर्न भनेको हालको एकात्मक सामन्ती राज्य प्रणालीलाई ध्वंश गरी संघात्मक लोकतान्त्रिक पद्धतिमा बदल्ने हो । नेपालका जनजातिहरु दलितहरु मध्ोसीहरु आदिवासीहरु महिलाहरु र उपेक्षित क्षेत्रहरुको समस्याहरुको समाधान नगरी आत्मा निर्णयको अधिकार सहित संघिय प्रणालीद्धारा सबैलाई सत्ताको अभ्यास गराउँदै केन्द्रिय सत्तामा सहभागी गराउन सके मात्र बास्तवीक नयाँ नेपाल बनाउन सकिने भएको हुंदा नेपालको आमूल परिवार्तनकारी बौद्धिक समुदाय त्यस दिशा तर्फ पूर्ण आत्म विश्वासका साथ उन्मूख हुनु आजको आवश्यकता हो ।
७।४ प्रति क्रान्तिकेा खतराका विरुद्ध निरन्तर क्रान्ति ः
विगतमा समाजवादी क्रान्ति सम्पन्न भएका मुलुकहरु समाजवादतिर उन्मुख हुनुको साटो प्रतिक्रान्ति हुंदै पुनः पुजीवाद तिर फर्केका विश्व इतिहास हाम्रो सामु छ । नेपाली सर्वहारा वर्गमा पनि लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको बाटोबाट केन्द्रिय राज्यसत्तामा पुग्ने स्थिति देखिएको छ ।
२१ सौं शताब्दीको जनवादका अवधारणाहरु आएका छन् । हामी पुरानो संस्कृतिका प्रवृत्तिगत विरासतहरुलाई त्यागेर नयाँ बन्ने प्रयत्न गरेनौं भने सत्तामा पुगेर पनि प्रतिक्रान्ति हुन बेर लाग्ने छैन । त्यसैले बौद्धिक समुदाय यतिबेला जसरी केन्द्रिय सत्ता कब्जा हुने स्थितिबाट उत्साहीत छ त्यति नै चिन्ता सत्ता प्राप्ती पछि हुने सम्भावीत प्रतिक्रान्तिबाट सचेत बन्नु पर्ने र बनाउन पर्ने आवश्यकता छ । त्यस्ौले निरन्तर क्रान्तिको माध्यमद्धारा प्रतिक्रान्तिलाई रोक्ने संयन्त्रका रुपमा यो संगठन उभिन जरुरी छ । क्रन्तिभित्र अर्को क्रान्ति छेडेरमात्र प्रतिक्रान्तिलाई रोक्न सकिन्छ भन्ने मान्यतालाई आत्मसात गर्दै संगठन तदनुकूलको योजना निर्माणमा जुटन जरुरी छ ।
८। उपसंहारः
ूआफ्नो स्वार्थमा ठक्कर लाग्न खोज्दा मानिसले बरु रेखा गणितको प्रमेयहरुलाई चुनौती दिन्छ तर हतपत आफ्नो स्वार्थ छोडदैनू । भन्ने कार्ल माक्स्रको एउटा घतलाग्दो अभिव्यक्ति आज नेपाली धर्तीमा देखिन थालेको छ । शोषक वर्ग आफ्नो लुटको स्वर्ग जगाउन संसारलाई गुहारेर न्वारान देखिको बल लगाएर नेपाली जनताको शान्ती र अग्रगमनको चाहानालाई लत्याउँदै आन्दोलनको मुल भावनालाई भुत्ते पार्न विगतका प्रतिवद्धता र सहमतिहरुलाई बिस्रदै सार्वभौमसत्यका विरुद्ध उत्रिने असफल चेष्टा गर्दछ । ती सवै प्रतिगामि हर्कतहरुका विरुद्ध आफ्नो सम्पूर्ण शक्ति लगाएर योजनावद्ध प्रतिरोधमा उत्रने तयारी गरौं । आवश्यक परे ने।s।प।ा माओवादीको अध्यक्ष कमरेड प्रचण्डले घोषणा गर्नु भएको अक्टोबर क्रान्तिमा आफ्नो सम्पूर्ण स्वार्थहरुलाई न्यौछवर गर्दै त्याग र बलिदानी भावका साथ उदात्त हुंदै समाहित बन्न तयार रह्यौं भने कुनै पनि भावी चुनौतीलाइ महान् सम्भावनामा बदल्न सकिने स्थिति छ ।
आजसम्म हामीले धेरै गुमाएका छा हजारौं आफन्त पि्रयजनहरु गुमाएका छौं अमुल्य अङ्गहरु गुमाएर अंगभंग भएका छौं सामन्ती सत्ताका विरुद्ध नेपाली जनताको मुक्तिका खातिर लागि पर्दा । तर २००७ २०३६ २०४६ र २०६३ मा पनि धोका खाएका छौं । त्यसैले यसपटक दरिला मुठी उठाएर यसै ऐतिहासिक चौथो राष्ट्रिय सम्मेलनबाट नेपाली जनताको अन्तिम बिजयको निम्ति क्रान्तिको भट्टिमा हामफाल्ने प्रतिवद्धता जाहेर गरौं । गन्तव्य निकट छ जीत सुनिश्चित छ नयाँ नेपाल निर्माण गर्ने जिम्मेवारी हाम्रो काँधमा आउँदैछ ।
लोकतान्त्रिक गणतन्त्र - जिन्दावाद !
वीर शहीद - लाल सलाम !

नेपाल राष्टिय बुद्धिजीवी संगठनको राष्ट्रिय भेला द्धारा पारित Report


केही मननयोग्य कथनहरु



प्रत्यक सत्य दर्शन त्यस समयको बैाद्धिक सार तत्व हो । कार्ल माक्स्र

Every true philosophy is intellectuals quentences of its time.Karl marx
हामीलाई सुगा रटाईको आवश्यकता छैन परन्तु हामीले प्रत्यक शिक्षार्थीको बुद्धिलाई आधारभुत तथ्यहरुको जानाकारीद्धारा विकसित र उन्नत त’ल्याउनुपर्छ । किनभने यदि कुनै कम्युनिष्टले सारा उपलव्ध ज्ञानलाई आफनो मस्तिष्कमा मन्थन गर्दैन भने साम्यवाद एउटा फास्रो कुरा र केवल सादा सुचनापट मात्र वन्न जानेछ अनि कम्युनिष्ट केवल पाखण्डी सिवाय अरु केही रहनेछैन ।

लेनिन



हाम्रा कमरेडहरुलाई चीनको ईतिहास अर्थव्यवस्थाराजनीति सैन्य मामलाहरु र संस्कृतिको गंभिर रुपले अध्ययन गर्ने माक्स्रवादी लेनिनवादी अडान दृष्टिकोण र पद्दति लागु गर्न र विस्तृत सामाग्रीका आधारमा हरेक समस्याको ठोस विश्लेषण गरी सैद्धान्तिक निष्कर्षहरु निकाल्न आव्हान गर्दै एउटा निर्णय लिईएको छ त्यो हो काँध थाप्नुपर्ने जिम्मेवारी ।

माओत्सेतुडं।पार्टी स्कुलको उदघाटन गर्दै



ध्यान दिनुपर्ने केही तथ्यहरु



माक्स्रवादको रक्षा प्रयोग र विकासका सन्दर्भमा र विचार शष्लेषणका सवालमा बुद्धिजीवी वर्गले अहम् भ”मिका निर्वाह गनुपर्ने विद्यामान अवस्था



अमेरिकी साम्राज्यवाद तथा भारतीय विस्तारवादको संभावित हस्तक्षेपलाई मध्यनजर राख्दै राष्ट्रियताको रक्षार्थ देश भित्र प्रतिरोधकानिम्ति र देश वाहिर वैदेशिक हस्तक्षेप तथा अतिक्रमणका विरुद्ध आम जनमत श्रृजना गनुपर्ने अवस्था



महान जनयुद्ध रणनैतिक रक्षा सन्त’लन ह’दै रणनैतिक प्रत्याक्रमणको अन्तिम तथा निर्णायक चरणमा प्रवेश गरेको यस घडिमा यो महान तथा भिषण योजना सफल पार्न पार्टी पक्ति वाहिर रहेका देशभक्त तथा मध्यवर्ती तप्कालाई पुरै आकर्षित गनुपर्ने अवस्था



अन्तराष्टिय रुपमा जनसत्ताको मान्यता प्राप्त गर्दै स्थानीय रुपमा जनसत्ताहरु सुदृढगर्नुपर्ने तर केन्द्रिय सत्ता कव्जा नगरी स्थानीय सत्ता सुदृढ नहुने र स्थानीय सत्ता सुदृढ नभै केन्द्रिय सत्ता कव्जा गर्न कठिन हुने यो विशिष्ठ घडीमा स्थानीय सत्ता सुदृढ गर्न आवश्यक दक्ष एवं विशेषज्ञ जनशक्ति आपुर्ति गनुपर्ने अवस्था

उपरोक्त अवस्थाको विशिष्ठ घडीमा यो राष्टिय भेला हुन गैरहेको छ यस अवसरमा उपरोक्त वुदाहरुप्रति सम्मानित हलको ध्यानाकृष्ट होस् भन्दै विभिन्न सिमा र वाध्यताका परिधिभित्र रही पस्तुत सार सक्षिप्त प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्न गैरहेको छु ।



प्रतिवेदनको मुल अंश



१ वर्तमान राष्ट्रिय परिस्थिित



मुलुक यतिवेला युद्धमय छ हाम्रो आस्थाको केन्द्र नेपाल कम्यनिष्ट पार्टी माओवादी द्धारा वर्तमान निरंकुश राजतन्त्रात्मक सामन्ती राज्य व्यवस्था ध्वंश गरी नयाँ जनवादी राज्य व्यवस्था स्थापना गर्ने घोषित उद्देश्यका साथ संचालित जनयुद्ध आज रणनैतिक सन्तुलनको चरण पार गरी रणनैतिक प्रत्यक्रमणको चरणमा प्रशेश गरिसकेको अवस्था छ । तमाम शोषित पिडित नेपाली जनता जनयुद्धमा लामवद्ध भैरहेकाछन् । देशको असीि प्रतिशत ग्रामिण भुगोलवाट प्रतिकृयावादी राज्यसत्ता विस्थापित भै शहर सदरमुकाम र राजधानीमा सिमित हुन पुगेको छ ।तसर्थ ग्रामिण भुगोलमा जनसत्ताहरु ीनर्माण विकास र विस्तार भैरहेकाछन् । आधार क्षेत्रहरुमा ध्वंश र निर्माणलाई समायोजन गर्दै क्रान्ति अगाडि वढिरहेकोछ । यतिवेला केनिद्रय सत्ता कव्जा गर्ने उद्देश्यकासाथ पार्टी प्रत्याक्रमणका योजनाहरु सहित कार्यक्षेत्रमा कार्यान्वयनमा गैरहेको छ । नेकपा माओवादी द्धारा नेपाली भुमिमा माक्स्रवादको ठीक ढंगले प्रयोग गर्दै अगाडि वढदै गरेको शिलशिलामा विगत नौ वर्षको जनयुद्धको अनुभववाट माकस्रवादको विकासमा समेत योगदान पुगेको कुरा जगजाहेर छ । जसको शस्लेषित रुप्ामालेमावाद रप्रचण्डपथ नेपालि जनयुद्धको मार्ग निर्देशक सिद्धान्तको रुप्ाम विकसित भैरहेको छ । म्ाात्र नौ वर्षको जनयुद्धको अनुभवले पनि सर्वहारावर्गिय विशवक्रानितको नेतृत्व नेकपा माओवादलिे गनुपर्ने स्थिति देखापर्दै गएको छ । विश्वकम्युनिष्ट आन्दोलनका अनुभवलाई संश्लेषित गर्दै भोलिको संभावित प्रतिक्रान्ति रोक्नकानिमित्त २१औं शताव्दीको जनवादको अवधारणा समेत हाम्रा अगाडि प्रस्त’त भैसकेको छ ।





यसका संगसंगै मालेमावाद र प्रचण्डपथको मार्ग निर्देशनमा जनमुक्ति सेनाले ठुला ठुला सफलताहरु ह्ासिल गर्दै गएकाछन् र प्रतिकृयावादी सरकारको जिल्लाअंचल र क्षेत्रिय स्तरका किल्लाहरु ध्वस्त पार्ने प्रकृया तिव्र वनिरहेको छ । यतिवेला जनमुक्ति सेनाले पुरानो सत्ताका जिल्ला सदरमुकामराजधानी र राजमार्गमा आफना कारवाहीहरु केन्द्रित पार्दै लगेको कारण प्रतिकृयावादी सत्ताको अन्तिम हतियार शाही सेना हायलकायल हुन पुगेको छ । वास्तविक मुठभेडमा दिनहु जसो शाही सेना ठुलो संख्यामा हताहत हुदै गएको र उनीहरुका अत्याधुनिक हतियारहरु जनमुक्तिसेनाको कव्जामा आईरहेका छन् । त्यसकारण यतिखेर सामन्त शासकहरु अत्यन्त आतंकित वनेकाछन् र केवल अमेरिकी साम्राज्यवाद र भारतीय विस्तारवादका आड भरोसा र निर्देशन र सहयोगमा मात्र टिकिरहेको अवस्था छ ।



तर दरवार हत्याकाण्ड पश्चात टुटेको परम्परागत राजतन्त्रको कडीलाई जोडन आएको कृतिम राजा ज्ञानेन्द्रले २०५९ असोज १८ को प्रतिगामि कदमवाट ०४६ सालको जनआन्दोलनद्धारा प्राप्त जनताका सिमित प्रजातान्त्रिक अधिकार समेत खोसेर निरंकुश राजतन्त्रको अभ्यास गरिरहेका छन् एकातिर नेपाली कंग्रेस लगायतका संसदवादी दलहरु राजाको प्रतिगामी कदमका विरुद्ध सडक आन्दोलन गरिरहेकाछन् भने अर्कोतिर सडक आन्दोलनप्रति गद्दारी गर्दे राजाको पहरेदार वन्न पुगेको एमाले देउवाको खेतालो सरकारमा सम्मिलित भै देश र जनताप्रति ठुलो षडयन्त्र गर्दे गैरहेको छ । देउवा एमाले मण्डलीको सरकार शाही सेनाको भ्रष्ट र कमिसनखोर जनरलहरुको निर्देशनमा माओवादी संगको शान्ति वार्ता गर्ने फोस्रो राग अलाप्दै आम नरसंहार गर्ने षडयन्त्रमा तल्लिन देखिन्छन् र यो मण्डली प्रत्याक्रमणको लक्ष उद्देश्य र योजनावाट अत्तालिएर देशी विदेशी प्रतिकृयावादी शक्तिहरुसंग हार गुहार गर्दे छटपटाईरहेकाछन् । सामन्तवादी सत्ताको अन्तिम शक्ति शाही सेनाको पनि मनोवल अत्यन्त गिरेकोले झ’ठठा म’ठभेडका घटनाहरु ंसंचार माध्यमवाट प्रचार गर्दे भ्रम फैलाएर आत्मरति लिनेक्रममा मात्र तल्लिन छ कतिपय ईमान्दारशाही सेनाका जवानहरु विद्रोह गरी जनमुक्तिसेनामा सामेल हुने क्रम जारी छ ।



हालसम्मको राजनैतिक पदिृश्यलेके देखाउछ भने नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलन र विश्व कम्युनिष्ट आन्दोलनमा समेत संशोधनवादी तथा दक्षिणपंथी तत्वहरु क््रान्तिको वाधक वन्दै आएकाछन् । नेपाली जनयुद्ध भिर्त्री र वाहिरी द’श्मनका विरुद्ध निर्मम र भीषण संघर्ष गर्दै अगाडि वढीरहेको छ देश भक्त तथा जनतान्त्रिक शक्तिहरु भने जनयुद्धलाई गंभिर एवं सकारात्मक रुपमा लिईरहेकाछन् । जनयुद्धको क्रममा रगत वगाएका दशौंहजार शहिदहरुको वलिदानीलाई उच्च म’ल्यांकन गर्दै अग्रगामी निकासकालागि नेकपा माओवादी अत्यन्त प्रतिवद्ध रही आएको र संयुक्त राष्ट्र संघ वा अन्य क’नै भरपर्दो मध्यस्थताको आवश्यकता औंल्याउदै आफनो धारणा स्पष्ट गरिसकेको तथ्य जगजाहेर छ तर देशी तथा विदेशी शक्तिकेन्द्रहरुको निर्देशनमा देउवा एमाले मंडलीको सरकारले वार्ता प्रति ईमान्दारी होईन वरु भिषण दमनको तयारीमा ज’टिरहेकाछन् उसको शान्तिप्रतिको राग जनतालाई भ्रम दिने साधन सिवाय अरु केही नभएको प्रष्ट छ ।



२ अन्तराष्टिय परिस्थिित



वर्तमान विश्वमा अमेरिकी साम्राज्यवादको एकछत्र रजाईको विरुद्ध सर्वहारा वर्ग र उत्पिडित राष्ट्रहरुका विविध प्रकारका आन्दोलन तथा विद्रोहहरु संचालन भैरहेकाछन् । आज पनि साम्राज्यवाद र उत्पिडित राष्ट्र वीचको अन्तरविरोध नै प्रधान अन्तरविरोध हो भन्ने कुरामा दुईमत छैन । अमेरिकी साम्राज्यवादको दादागिरीले आज विश्वका तमाम उत्पिडित राष्ट्रहरु अत्यन्त प्रताडित भएकाछन् । सेप्टेम्वर ११को घटना पश्चात आतंकवाद नियन्त्रण गर्ने वहानामा अमेरिकी साम्राज्यवाद आफनो पिछलग्गु नवन्ने राष्टमाथि खुलेआम सैनिक हस्तक्षेप गरिरहेकोछ । अफगानिस्तान र इृराक यसका पछिल्ला ज्वलन्त उदाहरण हुन् । उसको हस्तक्षेपकारी नीतिको विरोध गर्ने राजनैतिक पार्टी र राष्टहरु आतंककारीका सुचिमा दर्ज गरिएकाछन् ।



दक्षिण एशियामा आफनो हाली मुहाली चलाउने दउामा अमेरिकी साम्राज्यवादले नेपाललाई रणभुमि वनाउने उसको योजना मुताविक नेकपा माओवादीलाई आतंककारीको सुचिमा दर्तागर्दै नेपालको जनतान्त्रिक आन्दोलनलाइ आतंककारी कृयाकलापको संज्ञा दिईरहेको छ । त्यसैले यहांको सामन्तवादी सत्तालाईटिकाउन हातहतियार आर्थिक सहयोग र सैन्य निर्देशन दिदै आएको छ । नेपालका भ्रष्ट सैनिक जनरलहरुलाई डलरमा खरिद गरिएको छ । तर ईराक युद्धको विरुद्धमा उर्लैको विश्व जनमत र उम्कनै नसक्ने गरी ईराक युद्धमा भासिएका कारणले अमेरिकी साम्राज्यवाद प्रत्यक्ष नेपालमाथि हस्तष्क्षेप गर्न हिचकिचाईरहकेा देखिन्छ । त्यसैले भारतीय विस्ातारवादलाइ अगाडि सारेर आफु पृष्ठभागवाट हस्तक्षेप गर्ने उसको नीति रहेको छ । तर भारतीय विस्तारवाद भने नेपाल आफनो शोषणको पुख्र्यौली थलो सम्झेर सैनिक हस्तक्षेप समेत गर्न योजनामा जुटिरहेको छ । भारतीय एक पुर्व जनरलको विविसि संगको अनर्तार्ताका क्रममा भारतले नेपालमाथि कमाण्डो तथा हवाई आक्रमण गर्न सक्छ भन्ने धारणा व्यक्त गदैै यो नीतिको पुष्टी गरेकाछन् । नेपालका प्रतिकृयावदी शासकहरु प्नि भारतीय विस्तारवाद र अमेरिकी सम्राज्यवादसंग प्राणको भिक्षा माग्दै घुडा टेकिरहेको स्थिति छ । साथै युरोपियन युनियन आफनो भाखा फेदेै गएको पाईन्छ । चीन नेपालको मामलामा मौनछ । यसरी हाल अन्तराष्टिय स्थिति त्यति उत्साहजनक देखिदैन । तसर्थ प्रतिकुलताभित्र अनुकुलता खोज्न हाम्रो प्रमुख कर्तव्य वन्न गएको छर ।



आज संसारभर एउटा पनि वास्तविक समाजवादी सत्ता अस्तित्वमा नरहेकाको सन्दर्भमा पनि मुक्ति आन्दोलनहरु उत्साहजनक ढंगले उठिरहेकाछन् । अनतराष्टिय स्तरमा क्रान्तिकारी आन्दोलन र पार्टीहरुका फोरमहरु ीनर्माण भै कृयाशिल रहेकाछन् । यसै सन्दर्भमा विश्व सर्वहारा वर्गिय क्रान्तिमा नेपाली जनयुद्धले नेतृत्वदायी भुमिका निर्वाह गनुपनर््े अवस्था आईपरेको छ । विश्वलाई नयाँ दिशा निर्देशन गर्नु पर्ने स्थिति छ भने क्रान्ति सम्पन्न पश्चात प्रतिक्रान्तिलाईरोक्ने विधि विकासमा समेत महत्वुर्ण भुमिका निर्वाह गनुपर्ने अवस्था छ ।



३ बुद्धिजीवीहरुको दायीत्वः



उपरोक्त हिसावले वर्तमान राष्टिय तथा अन्तराष्टिय स्थितिले मुल्यांकन गर्दा आज राष्टियता र जनतन्त्र अत्यन्त संगिन घडीमा उपस्थित छन् । तसर्थ क्रान्तिकारी बुद्धिजीवीहरुको दायित्व एवं भुभिका अत्यन्त र्गभिर वनदै गएको स्वत सिद्ध छ । बुद्धिजीवीहरु समाजका सचेत वर्ग हुन र समाजका संवाहक वर्ग हुन भन्दा पनि अतिशयोक्ति ह’दैन । वर्गिय समाजमा बुद्धिजीवीहरु प्नि वर्गिय हुनु अस्वभाविक हैन । यथास्थितिवादी सुधारवादी र क्रान्तिकारी माक्स्रवादी वुद्धिजीवीहरुले आफनो आफनो वर्गको सेव ागर्ने कुरा स्वभाविकै हुन्छ । हुनत क्रान्तिकारी बुद्धिजीवीहरुका निमित्त कुनै विश्वविद्यालयको प्रमाणपत्र वा कुनै औपचारिक शैक्षिक डिग्री प्राप्त गर्न आवश्यक पर्दैन । कुनै पनि क्षेत्रमा मानसिक र शारिरिक श्रममा विशिष्ठ ज्ञान आर्जन गरेका जो कोही व्यक्ति क्रान्तिकारी बुद्धिजीवी हुन सक्छ उसमा जीवन र जगतलाई बुझने र वदल्ने शिप योग्यता चिन्तनशैली तथा दक्षता हुन चाही जरुरी छ । दर्शनका हिसावले द्धन्दात्मक तथा ऐतिहासिक भौतिकवादलाई अंगिकार गर्दै नेपालको सन्दर्भमा मालेमावाद र प्रचण्डपथलाई मार्गनिर्देशक सिद्धान्तका रुपमा अवलम्वन गर्न जरुरी छ । नेपाली जनयुद्धका पाँच वर्षका अनुभवले जन्मेको प्रचण्डपथ यतिवेला प्रत्याक्रमणका्े पहिलो योजना कार्यान्वयनका साथै विचार शंष्लेषणको प्रकृयामा जुटदै मालेमावादकै तीन संघटक अंगका्े विकास गर्ने स्थितिमा पुगेको यस विशिष्ठ घडीमा यो राष्टिय भेला सम्पन्न हुन गैरहेको छ । यतिवेला मुलुकले हामीहरुवाट ठुलो अपेक्षा गरेको छ । सो अपेक्षा पुरा गर्न हामीहरुले नयु उचाईमा त्याग एवं वलिदानका अद्धितिय किर्तीमानहरु क्ायम गदै अघि वढन नितान्त जरुरी छ । लाल र निपुणताको द्धन्दात्मक सम्वन्धलाई ठीक ढंगले व्यवहारमा आत्मसातीकरण गर्ने दिशामा सचेत हुनै पर्दछ । आम रुपमा बुद्धिजीवी सम्वन्धि व्यक्त विगतको परम्परागत धारणामा परिमार्जन गर्दै बुद्धिजीवीहरु ऋवसरवादी मात्र नभै क्रान्तिकारी विचारवाट लैस हुन्छन् भन्न्े कुरालाई पनि ख्याल गर्न त्यतिकै आश्यक छ । औपचारिक डिग्री हासिल गरेका बुद्धिजीवीहरुका हकमा जसको वौद्धिक शोषण गरेर सामन्तवादी सत्ताले उनीहरुलाइ केही भौतिक सुविधा प्रदान गरिरशेको ह’न्छ । तापनि उनीहरुमा अन्तरनिहीत उन्नत चेतनाका कारण सर्वहारा वर्ग प्रति आकर्षित भैरहेका हन्छनन् भने भौतिक सुविधाले यसको खिलाफमा ह’न्छन् । जसका कारण उसलाई जबलनष्लन अबिकक का रुपमा चिन्ने गरिन्छ । यस स्थितिमा रहेका ती वित्रहरुलाइई पििन क्रान्तिमा आकर्षित गर्दै उनीहरुको विशिष्ट ज्ञान र क्षमताको पनि क्रान्तिका हितमा समुचित सदुपयोग गर्न जरुरी छ ।




स्ात्ता संचालनका सवालमा आईपर्ने सवै क्षेत्र तथा कामका शाखाहरुमा विशिष्ठ ज्ञान क्षमताको प्रयोग अन्तराष्टिय अनुभव एवं हाम्रै परिवेश समेतलाईख्याल राख्दै यथोचित सेवा प्रदान गर्न क्रान्तिकारीबुद्धिजीवीहरु स्वयं लाग्ने र अन्य तप्काका बुद्धिजीवीहरुलाई पनि यस प्रकृयामा परिचालन गर्ने ठा््ेस नीति र योजना तयार गर्ने दायित्व समेत हाम्रा काँधमा आई परेको छ । पार्टीले अघि सारेको विचार शस्लेषण शुद्धिकरण प्रत्याक्रमण२१औ शताव्दीको जनवाद समेतमा सम्वृद्ध गर्दै प्रतिक्रान्ति रोक्ने दिशामा समेत आम वुद्धिजीवी तप्का चनाखो रहन जरुरीछ । जनयुद्धले हासिल गरेका महानतम उपलव्धीहरुको रक्षा सम्वर्धन र विकास गर्ने क्रान्ति उतकर्ष विन्दु तर्फ अघि वढिरहेको अवस्थालाई उजागर गर्ने तथा प्रतिक्रानित रोक्ने सवालमा उनन त चेतनाको विकास गर्ने कुरामा खेज अनुसन्धान तथा प्रचार प्रसार गर्ने मामलामा बुद्धिजीवहरु ईमान्दार सकि्रय र त्यागी वन्नै पर्ने हुन्छ । युद्धको अवधिमा युद्धको पक्षमा वालेर लेखेरखोज अन’सनधान गरेर तथा पत्र पत्रिका एवं पुस्तक प्रकाशन गरेर जनमत तयार गर्नु छ भने युद्ध पश्चात प्रतिक्रन्ति रोक्ने जनमत तयार गर्न बुद्धिजीवी वर्गको दायित्व अवश्य हो । सुधारवादी कित्तामा रुमल्लिएका बुद्धिजीवीहरुलाई क्रान्तिकारी कित्तामा समावेश गराउने काममा पनि ईमान्दारीपुर्वक लाग्नै पर्छ । प्रतिकृयावदी कित्ता सागुरो र क्रानितकारीहरुको कित्ता फराकिलो पार्न वौद्धिक कार्यकर्ताको कर्तव्य पनि हो । भारतीय विस्तारवार लगायतका ् वैदेशिक हस्तक्षेपका विरुद्ध तमाम देश भक्त तथा राष्टवादी शक्तिहरुलाई गोलवनद गर्दै अन्तरकि्रया छलफल तथा वैचारिक हस्तक्षेपद्धारा राष्टवादी मंच तयार गर्ने कामममा यो वर्गको महत्वपुर्ण भुमिका रहनु पर्दछ ।



४नेपाल राष्टिय वुद्धिजीवी संगठनको संक्षिप्त ईतिहास ः



नेपाल राष्टिय वुद्धिजीवी संगठनको ईतिहास केलाउदा २०४६ सालको जनआन्द्योलनको परिणाम स्वरुप प्राप्त वहुदलीय व्यवस्थाको पुनस्थापनाको अवस्थामा विविध संघ संगठनहरु खुल्ने क्रम जारी रहे सोही क्रममा माक्स्रवादी वुद्धिजीवीहरुलाईगोलवन्द गर्नै उद्द।ेश्यले २०४८ सालमा डा० बाबुराम भटराईको संयोजकत्वमा ४नेपाल राष्टिय वुद्धिजीवी संगठनको स्थापना भएको थियो । डा० भटटराईकै संयोजकत्वमा गठित तदर्थ समितिले २०४८ सालमै प्रथम राष्टिय सम्मलेनकोआयोजना गग्यो सो चितवन सम्मेलनले दीपेन्द्र वहादुर क्षेत्रीको अध्यक्षतामा एक कार्यकारिणी समितिको चयन गरयो । २०५१ सालमा सम्पन्न राष्टिय भेलाद्धारा शुरेश आले मगर अध्यक्ष च’निनु भयाृ २०५३ सालमा सम्पन्न राष्टिय भेलाद्धारा रमेश शर्मा अध्यक्ष निर्वाचित हुनुभयो ।यसै गरी २०५५ सालमा काठमाण्डौमा सम्पनन संगठनको दोश्रो राष्टिय सम्मेलनले पुन रमेश शर्मालाई नै अध्यक्षमा निर्वाचित गरयो । यसै गरी २०४८ सालमा ललितपुरको स्टाफ कलेजमा सम्मपन्न राष्टिय भेलाद्धारा रमेश शर्मा पुनअध्यक्ष र महासचिवमा मनोज थापालाई निर्वाचित गरियो । सो भेलाले २३ जनाको कार्य समितिको निर्माण गरेको थियो र उक्त समितिले चयन गरेको सचिवालयको वैठकले राष्टिय भेलाको समिक्षा र संगठनको सामान्य कार्ययोजना तयार गरेको थियो तर केन्द्रिय समितिको पुर्ण वैठक सम्म नवस्दै देशमा घोषित संकटकालका कारण संगठनका नेता तथा कार्यकर्ताहरु गिरफतार भएका कारण संगठनात्मक गतिविधिहरु सुचारु हुन सकेनन् । २०६० असार २६मा ललितपुरको लिटल एजेल्स स्कुलमा सम्पन्न तेश्रो राष्टिय सम्मेलनले प्रताप वन्त अध्यक्ष र कोमल नाथ वराल महासचिव रहेको २५ सदस्य केन्द्रिय समितिको गठन गरयो । सो राष्टिय भेला पश्चात जारी शान्ति वार्ता भंग भै पुन ँसंकटकालको घोषणा भए पश्चात हाल यो भेला केन्द्रिय महासचिवलगायत समितिका जम्मा ६ जना आयोजकहरुकको उपस्थितिमा सम्पन्न हुन गैरहेको छ ।



५ विभिन्न वुद्धिजीवी संगठन र तिनले प्रतिनिधित्व गर्ने धारहरु ः



सदियौंदेखि उत्पिडित नेपाली समाज वर्ग विभाजित छ र वर्ग विभाजित समाज भएकै कारणले विविध पेशा र व्यवसायमा संलग्न भएकै वखत पनि आ आफनो वर्गिय आधार दृष्टिकोण र चिन्तन मुताविक संगठन वनाउने र अफनो आस्था व्यक्त गर्ने कुरा नितान्त स्वभाविक मात्र हैन आवश्यकता नै वन्ने गर्दछ । यसै साश्वत मान्यतालाई आत्मसात गर्दा समाजमा रहेको मानसिक श्रम वढी गने वौद्धिक तप्का पनि वा आफनो वर्ग आधार वमोजिम संगठित हुने गरेको पाईन्छ । आजको समयको कुनै पनि मानिस राजनीतिवाट अलग रहन सक्दैन किनकि मानिस सामाजिक प्राणीमात्र हैन राजनैतिक प्राणी पनि हो । त्यसमा पनि वैाद्धिक फाटमा कि्रयाशिल मानिस राजनैतिक सौंच र दृष्टिकोणवाट अलग रहन नसक्ने धरातलीय यथार्थलाई स्वीकार गर्दा समाजमा कृयाशिल राजनैतिक पार्टी अनुकुल नै भगिनी संस्थका रुपमा रहने गरेको पाईन्छ यसै आधारमा नेपालमा कृयाशिल अन्य बुद्धिजीवी संगठनहरु निम्नानुसार अस्तित्वमा रहेकाछन् ।



क नेपाल राष्टिय वुद्धिजीवी परिषदः



वुद्धिजीवी संगठन मध्यकै एक संगठनका रुपमा रहेका यो परिषद पनि एक हो वहुदलको आगमन लगत्तै वामपन्थी वद्धिजीवीको साभा संगठनका रुपमा स्थापित यो संगन नेपालमा दलिय राजनीतिको विकास संगसंगै सम्पुपर्ण वामपन्थी वुद्धिजीवीहरुलाई गोलवन्द गर्ने दिशामा अगाडि वढेको संगठन थियो र मुलुकमा वाम राजनैतिक ध्रुविकरणको प्रकृया अघि वढदै जाँदा यो संगठन पनि अछुतो रहन सकेन । परिणामतः यसै संगठनमा आवद्ध क्रान्तिकारीहरुको ठुलो हिस्सा क्रान्तिकारी वुद्धिजीवीहरुलाई गोलवन्द गर्न कमसेकम माक्स्रवादी बुद्धिजीवीहरुको छुटटै संगठन निर्माण गरी ध्रुविकृत राजनीतिलाई क्रान्तिकारी दिशावोध गर्न जरुरी छ भन्दै नेपाल राष्टिय बुद्धिजिप्ी संगठन निर्माण गरे पश्चात वाकी रहेका वुद्धिजीवीहरु यस परिषदमा रही नेकपा एमालेको भगिनी संस्थाको रुपमा रहन पुग्यो । यो संगठनले एमालेको संशोधनवादी राजनीतिक धारलाई टेवा पुराउने हेतुले संशोधनवादी कित्ताको नेतृत्व गर्न पुग्यो । हाल यो परिषद मुलत विद्यामान राज्यसत्ताको लुछाचुडी भाग वण्डा एवं सत्ता सुविधा भोगको घृणित खेलमा तल्लन छ भने आम क्रानितकारी वौद्धिक तप्का समेतलाई दिग्भ्रकित पार्दै विगतमा कायम रहेको माक्सैवादी सत्व समेतलाई हालसमम देखिएका कृयाकलापले तिालान्जली दिईसकेको प्रष्ट हुन्छ । तसर्थ अझै पनि भ्रमवश सोही कित्तामा सम्वन्ध भएका ईमान्दार क्रान्तिकारी वुद्धिजीवीहरु पुराना सम्वन्ध तोडी क्रान्तीकारी धारको प्रतिनिधित्व गर्ने मुल प्रवाह नेपाल राष्टिय वुद्धिजीवी संगठनमा आवद्ध हुने आकंक्षा व्यक्त गरिरहेको स्थितिमा उक्त सकारात्मक मनो विज्ञानलाई आत्मसात गर्दै उचित पहलकदमीको प्रकृयालाई अघि वढाउन जरुरी छ ।



ख अखिल नेपाल बुद्धिजीवी संघ ः



यो ँंगठन राजनैतिक रुपमा नेकपा एकताकेन्द्र मसाल निकट मानिन्छ । राजनैतिक रुपमा नव संशोधनवादी धारको प्रतिनिधित्व गर्नै एके मसाल गुटको पृष्ठपा्ेषण गर्ने काम यस संगठनले गर्दै आएको छ । यस संगठनभित्र रहेका कतिपय इमान्दार क्रान्तिकारी वुद्धिजीवीहरु संग सहकार्य गर्दै आएको छ । यस संगठनभित्र रहेका कतिपय ईमान्दार क्रानितकारी वुद्धिजीवीहरु संगको सहकार्य गर्दै क्रान्तिकारस् धारमा आवद्ध हन आव्हान गन’्र पर्ने विद्यामान अवस्था छ ।



ग प्रजातान्त्रिक विचार मन्च ः



यो संगठन नेपाली कंग्रेस निकट मानिन्छ आपःुलाई प्रजातन्त्रवादी भन्न रुचाउने तर सामन्ती दलाल एवं नोकरशाह वर्ग संग सत्ता साझैदारीको प्रकृयामा मोलतोल समेत गर्दै आएको पार्टी ने।sा।sाे भगिनी संस्थाका रुपमा आपः’लाई परिचित गराएको छ यस संगठनभित्र पनि कतिपय व्यत्तिःहरु ल्ााेकतान्त्रिक गणतन्त्र संविधानसभा र जनतामा निहित सार्वभौमसत्ताको पक्षधर बुद्धिजीपीहरुको प्रभाव पनि राम्रै रशेको छ यस वास्तविकतलाई हेक्का राख्दै लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको धार निर्माणको दिशामा अग्रसर हुन आवयकछ ।ः



घ विद्धत परिषदः



सामन्तवादी साम्राज्यवादी तप्काको निकट मानिने यो संगठन चरित्रगत हिसावले सामन्तवादको पक्षपोषण गर्दछ । सवैखाले प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका विपक्षमा खडा हुने यो संगठन सामन्ती अधिनायकवादी शासकहरुकोदलाली एवं मुलुकको अग्रगामी निकासको वाधककै रुपमा परिचित छ । मुलत संझौताहिन संघर्ष चलाईन’पर्ने यो संघठनभित्र पनि राष्टियताका पक्षधरहरुका वारेमा भने यथोचित आंकलन गर्न जरुरी छ ।



६ सांगठनिक गतिवििध



नेपाल राष्टिय बुद्धिजीवी संगठनको ईतिहास तर्फ फर्कदा २०४६ सालको वहुदलीय व्यवस्थाको आगमन सगै क्रान्तिकारी माक्स्रवादी बुद्धिजीवीहरुलाई गोलवन्द गर्न २०४८ सालमा स्थापित यो संगठन २०४८ सालदेखि ०५८ सालसम्मको एक दशकको अवधिभर राम्रैसंग कृयाशिल रह्यो । तत्कालिन अवस्थामा मालेमावाद लाई मार्ग निर्देशक सिद्धान्तका रुपमा आत्मसात गर्ने तथा आमुल परिवर्तनमा विश्वास गर्नै मुलुकका विभिन्न स्थानमा छरिएर रहेका क्रान्तिकारी बुद्धिजीवीहरुलाईगोलवन्द गर्ने उद्देश्यका साथ नेपाल राष्टिय बुद्धिजीवी संगठनको जन्म भएको हो । यतिवेला मालेमावादले नेपालको ँसन्दर्भमा प्रचण्डपथको उचाईमा विकास गरेको यस घडिमा क्रान्तिकारी बुद्धिजीवीरुले सामन्तवादी तथा साम्राज्यवादीहरुका विरुद्ध वैचारिक हस्तक्षेपलाईसुदृढ पार्न र तिव्ररुपमा वृद्धि गर्न गर्न नितान्त जरुरी छ ।



७ नेपाल राष्टिय बुद्धिजीवी संगठनद्धारा सम्पादन गरिएका प्रतिनिधिमुलक कामका विवरण ः



क।राष्टियता सम्वन्धी कामहरु ः



१ राष्टघाति टनकपुर सन्धी एकिकृत महाकाली सन्धी एवं १९५० को नेपालभारत असमान सन्धी लगायतका असमान सन्धीहरु ख्ारेजगर भन्ने नारााका साथ देशव्यापी रुपमा जनमत तयार गर्ने गोष्ठी अनतरकि्रा छलफल लगायतका सभाहरुको आयोजना गरेर राष्टियताको पक्षमा आफनो सरोका व्यक्त गरियो ।



२सिमा अतिक्रमण विरुद्ध देशव्यापि कार्यक्रम सम्पन्न गरेर सकारात्मक जनमत श्रृजन ागर्न सफल भयो ।



३ काठमाण्डौ वानेश्वमा भारतीय प्रहरीद्धारा गरिएको नांगो हस्तक्षेापका विरुद्ध जुलुश सभा पर्चा वालिडं पोष्टरिडं व्यानरिडं लगायतका प्रतिरोधात्मक कार्यक्रम सम्पनन गरिए ।



४ संयुक्त जन मोर्चा नेपाल राष्टिय जनआन्दोलन संयोजन समितिनौ वाम लगायतका पार्टीहरु र तिनाका जनवर्गिय संगठनद्धारा आयोजित विविध संघर्षका कार्यक्रमहरुमा सकि्रय सहभागिता जनायो ।



ख राजनैतिक वैचारिक काम



१ जनयुद्ध थालनी पुर्व संसदीय व्वस्था र विद्यामान राज्यसत्ताले जनताका जनतन्त्र राष्टियता र जनजीवीकाकसंग सम्वन्त्रित समस्याहरुका हल हनुन सक्दैन भन्ने र नयुद्ध थालनी पश्चात सवै समस्याहरुको समाधानको उपयुक्त माध्यम जनयुद्धनै हो भन्दै सो को समर्थनमा विचार गोष्ठी अन्तरकि्रया लेख रचना मार्फत जनमत तयार पार्नेकाम समपन्न गरियाृ



२ मालेमावाद सम्वन्धी वैचारिक छलफललाई घनिभुत तुल्याउदै आम बैद्धिक फाटमा स्थापित गराउन प्रयत्नरत रह्यो ।



३ क्रान्तिकारी पक्षधरतालाई दह्रो संग आत्मसात गरी विगतका खासगरी एकताकेन्द्र कालमा विसर्जनवादको विरुद्ध निरनर संघर्ष गर्दै कान्तिकारी बैद्धिक तप्कालाई गा्लवन्द गर्ने काम गरयो ।



ग प्राज्ञिक कामः



१ दिशावोध।विश्लेषण लगायतका अन्य प्राज्ञिक प्रकाशनहरु प्रकाशन गरी बौद्धिक अभ्यासमा निरन्तर ज’टिरह्यो ।

२ भाषिक अधिकार महिला अधिकार आदिवासी जनजाति उत्थान लगायत मानवअधिकार संग समवन्धित गोष्ठी सेमिनारको आयोजना गरयो ।

३ जनयुद्ध सम्वन्धी लेख रचना समाचार अभिमतहरुको संगालो नेपालमा जनयुद्ध लगायतका पुस्तक प्रकाशन गरी एक हदसम्म नेपाली जनयुद्धकबो ईतिहास अभिलेख गर्ने काम गरुयो ।



घ मानवअधिकार तथा जनअधिकार सम्वन्धि काम ः



१ जनयुद्ध थालनी पुर्व रोल्पा रुकुक लगायतका देशभरी मच्ाईएका राज्य आतंक विरुद्ध खवरदारी गर्दै जनमत श्रृजन ागर्न मानवअधिकार तथा जनअधिकारका संरक्षण गर्न स्थलगत अध्ययन गर्ने हेतुका साथ बुद्धिजीवी श”रेस आलेमग र अधिवक्ता खिमलाल देवकोटाको टोलीले तथ्य संकलन गरी प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेवाट थालनी भएको अभियान पछि सम्म जारी रहयो परिणमतः पुरानो सत्ताका ज्यादति उदांगो पार्न मात्र भए पनि सफल रहे ।


२ जनयुद्धको क्रममा थुनामा रहेका राजवन्दीहरु संगको जेल हिरासत भेटघाटलाई निरनतरता दिदै गिरफतार यातना हत्या वेपत्ता झुठा मुद्दाका विरुद्ध ठुलो संख्यामा मानवअधिकारवादी तथा बुद्धिजीवीहरुको व्यापक परचालन उल्लेख भुमिका रह्यो

३ जनअधिकारका सवाललाई लिएर राष्टिय तथा अन्तराष्टिय व्यक्ति पदाधिकारी तथा संस्थाहरुसँग डेलिगेशन भेटघाट र दवावमुलक कार्य नियमित कार्यसुचिमै पारेर आफनो अभिभारा पुरा गरी आयो ।

४ आतंककारी अध्यादेश विरुद्ध अभियान संचालन गरयो ।



ड। वार्ता र निकास सम्वन्धि कामः



१ संकटको समाधानकानिम्ति वार्ता अग्रगामि निकासका संभावना विषयक विचार गोष्ठी राष्टिय क्षेत्रिय र जिल्ला स्तरमा सम्पनन भए ।

२ वार्ता टोली सहयाग समिति विशेषज्ञ समितिको गठन र सहभागितामा सकृय भुमिका निर्वाह गरयो ।



८ भावी कार्ययोजनाः



राजनैतिक वैचारिक कार्य योजनाः



१ रणनैतिक प्रत्याक्रमणको योजनालाई मध्यनजर राख्दै विचार प्रधान वुलेटिन प्रकाशन गर्ने ।

२ जनयुद्ध सम्वन्धि लेख रचना अन्तर्वाताहरु संकलन गरी प्रकाशन गर्ने ।

३ मालेमावाद र प्रचण्डपथले विकास गरेको विचार तथा २१ ऋौं शताव्दीको जनवादको औचित्य पुष्टि गर्ने र रणनैतिक प्रत्याक्रमणको अनिवार्यतावारे अन्तरकि्रया छलफल तथा विचार गोष्ठी आयोजन ागर्ने ।

४ माक्स्रवादी दर्शन सम्वन्धि विभिन्न भाषामा प्रकाशनहरुलाई अनुवाद गरी प्रककाशन गर्ने ।

५ विभिन्न जनजाति र भाषहरुको खोज अनुसनधान र विकास गर्न प्रास गने ्र।

६ नेपाली जनयुद्धको अन्तराष्टियकरणको प्रकृयामा थप टेवा प्रदान गर्न हेतु अन्तराष्टिय भाषामा लेख रचना तथा समाचारहरु प्रकाशन गर्ने ।

७ आमुल परिवर्तनको जनयुद्धलाई सम्वृद्ध पार्न अन्तराष्टिय क्रान्तिका अनुभवहरुको गहिरो अध्ययन अनुसनधान गरी क्रान्तिकारी विचार नर्िाण विकास र संरक्षण एवं समवर्धन गर्न लागी पर्ने।



सांगठनिक कार्ययोजना



१ देशव्यापि संगठन निर्माण गर्ने ।

२ संगठनलाई चुस्त दुरुस्त पार्न देशव्यापि गठन पुर्नठन वैठक भेला सम्मेलनहरुको आयेजन ागर्ने ।

३ संगठनको विधान तथा सदस्यता रसिद तयार गरी वितरण गर्ने ।



संघर्ष सम्वनिध कार्य योजना



१ देशव्यापि दवाव श्रृजन ागर्ने उद्देश्यले ग्याली जुलुश प्रदर्शन गर्ने

२ वैचारिक हस्तक्षेपको अभियानलाई अन्तरकि्रया छलफल तथा विचार गोष्ठीको माध्यमवाट शहरी क्षेत्रसम्म पुराउने ।

३ बैाद्धिक शोषणका विरुद्ध चेतना सम्प्रेशण गरी विभिन्न क्षेत्रमा कार्यरत बुद्धिजीवीहरुलाई आन्दोलनमा समाहित गराउने

४ जनयुद्धकको विकास प्रकृयामा आयोजित सवै प्रकारका संघर्षका कार्यक्रमहरुलाई सफल पार्न बौद्धिक लगायत सवै प्रकारको सहयोग गर्ने ।

५ केन्द्रिय संयोजन समितिद्धारा घोषित साम्राज्यवादी र विस्तारवादी हस्तक्षेपको प्रतिरोध गरौं कठपुतली शाही ुासीवाद विरुद्ध प्रत्याक्रमणलाई सफल पारौं भनने मुल नाराको भाव र मर्मलाई पकडने गरी स्थानीय सापैषतामा कार्यक्रम तय गरी कार्यान्वयन गर्ने ।

६ साम्राज्यवादीद्धारा फैलाईएका उत्तरआध’निकतावादी विभ्रम तथा विविध रुपका संशोधनवादी विचारहरु विरुद्ध शसक्त रुपमा कलम चलाउने ।









२०४८ सालमा स्थापित संगठनको विधान २०५१मा पहिलो र २०५४ मा दोश्रो संशोधन भै २०६३ कार्तिक ८ र ९मा सम्पन्न चौथो राष्ट्रिय सम्मेलनद्धारा संशोधन तथा परिमार्जन गरिएको


नेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठन

विधान

प्रस्तावनाः

समुन्नत नयाँ नेपालको निर्माण गर्न सवै प्रकारका शोषण दमन र उत्पीडनका विरुद्ध जुध्दै समाज रुपान्तरणका अभियानमा सहभागी वन्ने सामन्तवाद र साम्राज्यवाद विरोधी अग्रगामी माक्स्रवादी चेतनायुक्त बौद्धिक समूदायकॊ हक हितको रक्षार्थ माक्स्रवादी-लेनिनवादी-माओवादी र प्रचण्डपथीय विचारको मार्ग निर्देशनमा बुद्धिजीवीहरुलाई संगठित गर्दै व्यवस्थित संचालन गरी संगठनको उद्देश्य प्राप्तीका निम्ति यो नेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठनको स्थापना गरिएको छ ।

परिच्छेद -१

१ नाम र प्रारम्भः

१।१ संगठनको नामः यस संगठनको नाम ूनेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठन रहने छ । संक्षेपमा ूने।रा।बु।सं ू र अंग्रेजीमा ल्ब्त्क्ष्इल्ब्ी क्ष्ल्त्भ्ीीभ्ऋत्ग्ब्ीुक् इच्न्ब्ल्क्ष्श्ब्त्क्ष्इल् इँ ल्भ्एब्ी र संक्षेपमा ल्क्ष्इल् हुनेछ ।

१।२ प्रारम्भः यो विधान राष्ट्रिय सम्मेलनद्धारा पारित भएकेा मिति देखि तत्काल लागू हुनेछ।

२ परिभाषाः विषय वा प्रसंगले अर्को अर्थ नलाग्ने गरि

२।१ ूसंगठनू भन्नाले ूनेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठनू लाई बुझ्नु पर्नेछ ।

२।२ ूविधानू भन्नाले यस संगठनको विधानलाई बुझ्नुपर्नेछ ।

२।३। २।३ूबुद्धिजीवीू भन्नाले समाजलाई अग्रगामी दिशामा डोर् याउन सक्ने र दुनियाँलाई वदल्न सकिन्छ भन्ने माक्सर्वादी विज्ञानमा विश्वास भएका उत्पादनमूलक मानसिक वा भौतिक श्रम गर्ने व्यक्तिलाई बुझ्नुपर्नेछ । यसका निम्ति कुनै विशेष शिक्षण संस्थाको औपचारिक डिग्रीलाई मानक मानिने छैन ।

२।४ ूसदस्यताू भ्ान्नालेः यस संगठनको सदस्य बुझ्नुपर्ने छ ।

२।५। २।५ूपदाधिकारीू भन्नालेः कुनै पनि संगठनको अध्यक्ष उपाध्यक्ष महासचिव सचिव र कोषाध्यक्षलाई बुझ्नुपर्ने छ ।

२।६ ूनियमू भन्नाले यस संगठनको नियमलाई बुझ्नुपर्नेछ ।

परिच्छेद-२३।

३उद्देश्यहरुः

३।१। नीतिगत उद्देश्यहरुः

१। माक्स्रवाद विज्ञानकमो सारलाई ग्रहण गर्दै सोही आधारमा बुद्धिजीवीहरुलाई संगठित र प्रशिक्षित गर्ने ।

२। मालेमा विज्ञानको रक्षा विकास र प्रयोगमा लागि पर्ने माक्स्रवादी विज्ञानको सिर्जनशीलताको प्रयोगका नाममा सोको अपव्याख्या संशोधनवादी प्रयास र विचलनहरु विरुद्ध खडा भई मालेमावाद र प्रचण्डपथीय चेतनाको प्रचार प्रसार गर्ने ।

३। मानवजीवन र समाजको सबै क्षेत्रमा साँस्कृतिक रुपमान्तरणको प्रकि्रयालाई अवलम्बन गर्दै जाने ।

४। जनवाद र केन्द्रियता वीचको सम्बन्ध र तालमेलमा ध्यान दिने ।

५। प्राज्ञिक तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताका निम्ति संर्घष गर्दै सिर्जनात्मक बौद्धिक कृयाकलापहरु संचालन गर्ने ।

६।बौद्धिक समुदायको पेशागत हकहितका निम्ति संघर्ष गर्ने ।

७।बुद्धिजीवीहरुमाथि भै रहेको तमाम खालका शोषण उत्पीडन अन्याय र अत्याचारका विरुद्ध सर्घष गर्ने ।

८। विविध जाती जनजातप्ी भाषाभाषी र जनवर्गका न्यायोचित्त तथा अधिकारका निम्ति हुने आन्दोलन सहयोग समर्थन र ऐक्यवद्धता जाहेर गर्ने ।

९। समान उद्देश्य भएका राष्ट्रियता तथा अन्तराष्ट्रिय संघसंस्थाहरु सँग सम्बन्ध गर्ने ।

१०।सामन्तवादसाम्रज्यवाद र विस्तारवाद लगायत सबै खाले प्रतिकि्रयावादको विरोध गर्दै राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय जनवादी आन्दोलनलाई सहयोग र समर्थन गर्ने ।

११।नयाँ जनवादी आन्दोलनलाई सहयोग पुर् याउन अध्ययन अनुसन्धान गर्ने ।

३।२। कार्यमूलक उद्देश्यहरु

१। निर्धारित उद्देश्यका आधारमा क्रान्तिकारी बुद्धिजीवीहरुलाई संगठित गर्ने र त्यस क्रममा निम्न ३ कामहरुलाई पनि अगाडि बढाउने ।

२ यथासम्भव वैचारिक अन्तरकि्रयाको स्वतन्त्रलाई हृदयगंम गरी समान उद्देश्य र विचारका बुद्धिजीवीहरु बीच रहेका वा रहनसक्ने आंशिक मत भिन्नताहरुलाई अन्तरकि्रयाको माध्यमद्धारा हल गर्दै जाने गरी माक्स्रवादी बुद्धिजीवीहरुको एउटै प्रभावकारी संगठन बनाउन जोडदिने ।

३। सामन्तवाद साम्राज्यवाद विरोधी माचका रुपमा यथास्थितिवाद विरोधी बुद्धिजीवीहरुको संयुक्त मोर्चा बनाउन पहल गर्ने ।

४ सामन्तवादका विरुद्ध गणतन्त्रवादी बुद्धिजीवीहरुको गणतान्त्रिक मोचा निर्माण गर्ने ।

५। बुद्धिजीवीहरुलाई सामूहिक रुपमा देशका विभिन्न क्षेत्रमा भ्रमण गराउने मजदुर किसानहरु माझ काम गर्न प्रेरित गर्ने ।

६। माक्स्रवादी अध्ययन प्रणालीको व्यवस्थित विकासका लागि पुस्तकालय तथा वाचनालयहरुको व्यवस्था गर्ने पाठ्यक्रम निर्धारण गर्ने र स्कूल संचालन गर्ने ।

७। विविध विषयहरुमा उद्देश्य सम्मत अनुसन्धानात्मक कार्यहरु गर्न गराउने ।

८। समसामयिक ज्वलन्त विषयहरुमा छलफल अन्तकि्रया गोष्ठी र सभाहरु गर्ने

९। समान उद्देश्य भएका देशी विदेशी साहित्यको अनुवाद भौतिक सिर्जना गर्न र अनुसन्धानात्मक तथा विचार प्रधान प्रकाशनहरुको समेत व्यवस्था गनॆ्र ।

१०। राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय जनवादी आन्दोलनमा सहयोग पुग्ने खालका गतिविधिहरु संचालन गर्ने र सहभागिता जनाउने ।

११। निर्धारित उद्देश्य प्राप्तिका लागि आवश्यकतानुरुप संघर्षकमा संभाव्य उपायहरु अवलम्बन गर्ने ।

परिच्छेद -३

३। सदस्यताः

क। यस संगठनको मार्ग निर्देशक सिद्धान्त मालेमावाद र प्रचण्डपथलाई स्वीकार गर्न संगठनकमो उद्देश्य कार्यक्रम र विधानलाई मान्ने कुनै पनि मानसिक वा भौतिक उत्पादन कार्यमा संलग्न भई श्रमको आदर गर्ने व्यक्ति यस ंगठनको सदस्यता प्राप्त गर्न सक्ने हुन् ।

ख। सदस्यता शुल्क - प्रवेश १००।-बार्षिक१००।-

सदस्यता प्रत्येक बर्ष माघ महिनामा रिन्यू गर्नु पर्नेछ ।

ग। सदस्यताको समाप्तिः

देहायका अवस्थामा कुनै पनि सदस्यको सदस्यता समाप्त हुनेछ ।

अ राजिनामा दिएमा ।

आ मृत्यु भएमा

ई अनुशासनको कार्वाही भै निश्काशित भएमा ।

परिच्छेद -४

४ संगठनको तह तथा तिनको गठनः

संगठनका केन्द्रिय उपकेन्द्रिय क्षेत्रीय र जिल्ला गरी चार तह हुनेछन् । जिल्ल्ाा र केन्द्र निर्वाचित र उपकेन्द्र र क्षेत्र पदेन तथा मनोनित अंग रहनेछन् जसले संयोजनकारी भूमिका खेल्नेछन् । यसका अतिरिक्त आवश्यकतानुसार सो भन्दा तल पनि संगठन निर्माण गर्न सकिनेछ ।

क केन्द्रिय समितिः राष्ट्रिय सम्मेलनले अध्यक्ष-१उपाध्यक्ष-३महासचिव-१सचिव-१ र कोषाध्यक्ष-१ र आवश्यक संख्यामा सदस्यहरु रहने गरी ४५देखि ५१ सम्मको केन्द्रिय समिति चयन गर्ने छ ।

ख केन्द्रिय समितिकेा पदावधि ३ बर्षको हुनेछ ।

ग परिच्छेद ४ बमोजिम कुनै पद रिक्त हुन आएमा केन्द्रिय समितिले अर्को सम्मलेन नभएसम्मका लागि पद पूर्ति गर्न सक्ने छ ।

घ उपकेन्द्रिय समितिः क्षेत्रहरुको समन्वय गर्न प्रत्येक उपकेन्द्रहरुमा १ उपाध्यक्षको संयोजकत्वमा त्यस उपकेन्द्रमा रहेका केन्द्रिय समिति सदस्यहरु रहेको उपकेन्द्रिय समिति रहने छ । आवश्यक भए त्यस उपकेन्दमा जिल्ला अध्यक्षहरुलाई पनि सहभागी बनाउने सकिनेछ ।

ख क्षेत्रीय समन्वय समिति १ जिल्ला र केन्द्र बीचमा समन्वय गर्नका लागि एक क्षेत्रीय समिति रहनेछ । उक्त समितिमा संयोजक र सचीव सहित १५ जना सम्म सदस्य रहने छन् ।

ग यस समितिको सम्पूर्ण काम कर्तव्य र अधिकार केन्द्रिय समितिले निर्देशन गरे बमोजिम हुनेछ ।

घ जिल्ला कार्य समिति कम्तिमा २० जना साधारण सदस्य रहेको जिल्लामा जिल्ला सम्मेलन १५ जनासम्मको जिल्ला समिति र त्यस भन्दा बढि सदस्यहरु भएमा जिल्लामा केन्द्रिय समिति भन्दा ठूलो न हुने गरि जिल्ला समिति चयन हुनेछ ।

ङकेन्द्र र जिल्ला तहमा एक सल्लाहाकार समिति गठन गर्न सकिनेछ ।

च जिल्लामा रहेका सदस्यहरुको जिल्ला भेला गरि जिल्ला समिति चयन गरिने छ ।

छ जिल्ला समितिको पदावधि ३ बर्षको हुने छ ।

ज परिच्छेद ३ अनुसार पदरिक्त भएमा अर्को जिल्ला सम्मेलन नभएसम्मका लागि जिल्ला कार्य समितिले पदपूर्ति गर्न सक्ने छ ।

झ सचिवालय गठनः केन्द्रिय कार्य समिति र जिल्ला कार्य समितिकमो काम कार्वार्हीलाई छिटो छरितो र सरल बनाउनका लागि केन्द्रमा ९ देखि १७ जना र जिल्लामा ५ देखि ९ जनासम्म पदाधिकारी सहित सदस्यहरु रहेको सचिवालय गठन गर्न सकिने छ ।

५। केन्द्रिय कार्यसमितिको काम कर्तव्य र अधिकारः

क राष्ट्रिय सम्मेलन र भेलाको आयोजना गर्ने ।

ख आफ्नो मातहतका उपकेन्द्रिय क्षेत्रीय र जिल्ला कार्य समितिहरुलाई निर्देशन परिचालन गर्ने र सदस्यहरुको कार्य विभाजन गर्ने एवमं अन्य नीति निर्धारण गर्ने ।

ग राष्ट्रिय र अन्तराष्ट्रिय सार्वजनिक महत्वका बिषयहरुको ठोस दृष्टिकोण तयार गरी मातहतका समितिहरुमा पठाउने ।

घ राष्ट्रिय सम्मेलन र भेलामा संगठनको गतिविधि तथा आय व्यय सहितको बजेट पेश गर्ने ।

ङ मातहतका समितिहरुले अनुशासनको कार्वाही गरी निलम्बन गरेको पदाधिकारी वा सदस्यहरुकेा बारेमा आवश्यक जाँच बुझ गरी अनुमोदन निश्कासन वा फुकवा गर्ने ।

च संगठनको नीतिगत र कार्यमूलक उद्देश्य अनुरुप आवश्यक कार्य योजनामा तयार गरी कार्यान्वयन गर्ने गराउने ।

छ संगठनको उच्च नेतृत्वको हैसियतले संगठनमा सम्पूर्ण विषयमा निर्णयमा पुग्ने र अधिकारको प्रयोग गर्ने ।

ज सचिवालयले गरेको काम कार्वाही र निर्णयको अनुमोदन गर्ने ।

झ राष्ट्रिय सम्मलेनद्धारा पारित नीति तथा कार्यक्रमको कार्यान्वयन गर्ने गराउने ।

ज केन्द्रिय समिति राष्ट्रिय सम्मलेन प्रति उत्तरदायी हुनुपर्नेछ ।

६। जिल्ला कार्य समितिको काम कर्तव्य र अधिकारः-

क केन्द्रका नीति निर्देशन पालना तथा कार्यान्वयन गर्ने ।

ख जिल्लाको भौगलिक स्थिति जनजीवन तथा आर्थिक पक्षको विशिष्टतामा संगठनको नीति र कार्यक्रम लागू गर्ने र संगठनको निर्माण एवं परिचालन गर्ने।

ग संगठनको नीति तथा हित विपरित गतिविधिमा संलग्न कुनै पनि सदस्यको उचित छान विनगरि चेतावनी स्पष्टिकरण माग गर्ने र समेतका आधारमा कार्वाहीका लागि राय सहित केन्द्रमा पठाउने ।

घ सदस्यता वितरण गर्ने शुल्क संकलन गर्ने र सहयोगहरु लिने ।

ङ जिल्ल्ाा भित्रका अन्य कल्याणकारी र परोपकारी संघ वसंस्था वीच समन्वय गरी जनसाधारणलाई सामाजिक र परोपकारी सहयोग पुर् याउने ।

च संगठनको नीति र उद्देश्य अनुरुपको अन्य कार्यक्रमहरु संचालन गर्ने ।

परिच्छेद -५

७ पदाधिकारीहरु

कंकेन्द्रिय समितिमा अध्यक्ष उपाध्यक्ष महासचिव सचिव कोषाध्यक्ष र सदस्यहरु रहने छन्।

ख जिल्ला कार्य समितिमा अध्यक्ष उपाध्यक्ष सचिव सहसचिव कोषाध्यक्ष र सदस्यहरु रहने छन् ।

ग पदाधिकारीहरुको काम कर्तव्य र अधिकारः

१ अध्यक्षः आफु रहेको समितिको बैठकको अध्यक्षता गर्ने बराबर मत भएमा निर्णायक मत प्रयोग गर्ने निर्णयहरुको कार्यान्वयन गर्ने र अध्यक्षले गनुपर्ने नीतिगत विषय अन्य आवश्यक कामहरु गर्ने ।

२ उपाध्यक्षः अध्यक्षको अनुपस्थितिमा अध्यक्षले गर्ने सबै काम गर्ने ।

३ महासचिवः अध्यक्षसँग परामर्श गरि बैठक बोलाउने बैठकको निर्णय अभिलेख राख्ने निर्णयहरु परिपत्र गर्ने सचिवालय संचालन गर्ने र महासचिवले गर्नेृभनी तोकिएका संगठन र कार्यालय सम्वन्धि अन्य काम गर्ने ।

४ सचिवः जिल्लामा अध्यक्षको अनुमति लिई बैठक बोलाउने बैठकको अभिलेख राख्ने निर्णय परिपत्र गर्नेे्र । केन्द्रमा महासचिवको अनुपस्थितिमा महासचिवले गर्नु पर्ने कामहरु गर्ने र जिल्लामा सचिवको अनुपस्थितिमा सहसचिवले गर्ने।

५ कोषाध्यक्षः आय व्ययको हिसाबकिताब राख्ने लेखापरीक्षण गराउने र सम्मेलन तथा भेलाहरुमा सम्बन्धित समितिको आर्थिक विवरण प्रस्तुत गर्ने ।

परिच्छेद -६

८ राष्ट्रिय सम्मेलन

क यस संगठनको राष्ट्रिय सम्मेलन प्रत्येक ३ बर्षमा हुनेछ तर दुई तिहाई जिल्ला समितिका सदस्यहरुले माग गरेमा जुनसुकै समयमा पनि सो माग भएको ३ महिना भित्र गर्नुपर्नेछ ।

ख जिल्ला सम्मेलनः प्रत्येक ३ बर्षमा ज्ािल्ला सम्मेलन हुनेछ तर बहुममत जिल्ला सदस्यहरुले माग गरेमा जुनसुकै वखत पनि सो भाग भएको ३० दिन भित्र गर्नुपर्नेछ ।

ग सम्मेलनको काम कतर््ाव्य र अधिकार

१ सम्मेलनमा प्रस्तुत हुने विधान तथा प्रतिवेदन संशोधन तथा पारित गर्ने ।

२ कार्यसमितिको निर्वाचन गर्ने ।

३ राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय महत्वका बिषयमा प्रस्तावहरु पारित गर्ने ।

४ कार्य समितिलाई नीतिगत निर्देशन दिने ।

५ लेखापरिक्षक नियुक्त गर्ने ।

६ अन्य आव्ाश्यक सवालमा छलफल गरि ठोस नीतिको तर्जुमा गर्ने ।

७ कार्य समितिले गरेका काम कार्वाहीको मुल्याङ्कन जाँच बुझ गरी अनुमोदन गर्ने्र ।

८ केन्द्रिय पदाधिकारी उपर पदिय जिम्मेवारी पालना नगरेको बिषयमा छलफल गरी निर्णयमा पुग्ने ।

९। आर्थिक व्यवस्थाः

क आर्थिक श्रोतः यस संगठनको आर्थिक श्रोत सदस्यता शुल्क नविकरण शुल्क सदस्यहरुबाट उठ्ने आर्थिक सहयोग सांगठनिक श्रोत परिचालन गरी संकलन हुन आएको रकम र अन्य श्रोतहरुबाट प्राप्त भै आएको चन्दा सहयोग हुनेछ ।


ख आर्थिक कारोबारको संचालन अध्यक्ष र कोषाध्यक्ष अथवा महासचिवको संयुक्त हस्ताक्षरबाट हुनेछ ।

ग प्रत्येक बर्ष लेखापरीक्षण गरी जिल्लाले केन्द्रमा र केन्द्रको राष्ट्रिय भेला वा सम्मेलनमा पेश गर्नु पर्नेछ ।

घ मातहतमा रहेका हरेक निकायले उठेको रकमको ६० प्रतिशत केन्द्रमा पठाउनु पर्नेछ ।

परिच्छेद -७

१०। विविधः-

क यस संगठन अन्तर्गत केन्द्रीय कार्य समितिको बैठक बर्षमा कम्तिमा २ पटक र जिल्ला कार्य समितिमा बर्षमा कम्तिमा ४ पटक बस्नु पर्नेछ । तर अन्य समितिको आवश्यकता अनुसार जति पनि बस्न सक्नेछ ।

ख निर्वाचनः संगठनको निर्वाचन गोप्य मतदानबाट हुनेछ ।

ग गणपुरक संख्याः संगठनको गणपूरक संख्या विधान संसोधनको लागि सम्पूर्ण उपस्ीिथत सदस्यहरुको दुई तिहाई र अन्य बिषयहरुमा सामान्य बहुमत हुनेछ ।

घ सजायँः- संगठनको कुनै पनि सदस्य वा पदाधिकारीले संगठनको विधान घोषणा-पत्र एवं नियमावली विपरीत कार्य गरेमा निज जुन कार्य समितिसँग सम्बद्ध छ सोही समितिले निज उपर कारवार्ही गर्न सक्नेछ । तर निजलाई सफाईको मौकाबाट विाचत गरिने छैन र कसैलाई पनि साधारण सदस्यबाट निश्कासन गर्ने अधिकार केन्द्रीय कार्य समितिलाई मात्र हुनेछ ।

ङ समितिहरु केन्द्र वा जिल्लाले आवश्यकता अनुसार सल्लाहकार समिति विशेषज्ञ समुह पेशागत न्यूक्लियसहरु तथा इकाई समितिहरु गठन गर्न सक्नेछ ।

च यो विधान कार्यान्वयनको लागि नियम बनाउने र व्याख्या गर्ने अधिकार केन्द्रीय कार्य समितिलाई मात्र हुनेछ ।

अनसूची

१ छाप

सबै तहका संगठनको छाप उपयुक्त वृत्तुलाकार गोलाईमा माथि नेपाल राष्ट्रिय बुद्धिजीवी संगठनतल अंग्रेजीमा ूल्ब्त्क्ष्इल्ब्ी क्ष्ल्त्भ्ीीभ्ऋत्ग्ब्ीुक् इच्न्ब्ल्क्ष्श्ब्त्क्ष्इल् इँ ल्भ्एब्ीू ब्ाीचमा झण्डाको लोगो मुनि समितिको नाम र स्थापित मिति रहनेछ ।

२झण्डाः

क्रमशः पश्चिमबाट पूर्वतिर अमेरिका अपि्रुका एशिया र अष्टिे्रलिया समेतकॊ सामान्य नक्साको आकार देखिने गरि विश्वको ग्लोव माथि ग्लोवको आकार भन्दा माथि नजाने गरि भुमध्येरेखालाई छुने छुने गरि एउटा खुला पुस्तकको वीचबाट एउटा ४५ डि।गी।sाे कोणमा झुकेको कलम र त्यसले देखाएको दिशाको आकाशमा एउटा सानो तारा कलमको टुप्पो माथि किताबको वीचबाट चारैतिरबाट गोलाकारमा दशवटा बराबर उचाईका किरणहरुले घेरिएको एउटा दीप प्रज्वलन भईरहेकेा लोगो रहेको हुनेछ । झण्डाको साइज प्रचलित आकारमा ३ः१ को हुनेछ ।

३नव निर्वाचित कुनै पनि तहको कार्य समितिले त्यहि तहको सम्मलेनमा आफ्नो प्रतिवद्धता नेतृत्व मार्फत जाहेर गर्नेछ ।

समाप्त

२०४८ सालमा स्थापित संगठनको विधान २०५१मा पहिलो र २०५४ मा दोश्रो संशोधन भै २०६३ कार्तिक ८ र ९मा सम्पन्न चौथो राष्ट्रिय सम्मेलनद्धारा संशोधन तथा परिमार्जन गरिएको




Featured Post

Why presidential system?

We are in historical moment. After a six decade long struggle Nepal became able to have an election of Constituent Assembly. Issue of Consti...