बाबुराम भट्टराईको नयाँ शक्तिमाथि सात आरोप

http://kathmandutoday.com/2016/03/181384.html

बाबुराम भट्टराईको नयाँ शक्तिमाथि सात आरोप

 2 Google +1 

  83

गठन हुनुअघि नै डा. बाबुराम भट्टराईको नयाँशक्ति पार्टीबारे विभिन्न कोणबाट टिकाटिप्पणी भइरहेका छन् । नयाँशक्तिका संयोजक डा. बाबुराम भट्टराईदेखि नयाँशक्तिमा प्रवेश गरेका व्यक्तिहरुबारे पनि बजारमा चर्चा छ । चर्चा र टिप्पणीमात्रै होइन, नयाँशक्तिलाई कटाक्ष गर्ने आरोप पनि अगाडि आएका छन् । नयाँ शक्तिका प्रवक्ता खिमलाल देवकोटाले पार्टीबारे उठेका गम्भीर प्रश्नको जवाफ यसरी दिएका छन्ः

बाबुराम भट्टराईको नेतृत्वमा कुनै पनि हालतमा पार्टी बन्न सक्दैन, किनकी भट्टराई विकासवादी सोच भएका प्राविधिक मात्रै हुन्, नेता होइनन् ।

नेपाली समाजमा पार्टी निर्माणजस्तो जटिल कुरा अरु केही छैन । पार्टीजस्तो पार्टी बनाउने कुरा झन् जटिल छ । हामीले त्यो जटिलता स्वीकार गरेर नयाँ ढंगले पार्टी निर्माण गर्ने सन्दर्भमा हामी अघि बढेका छौं । हामीले ‘अल्टरनेटिभ मुभमेन्ट’ भनेका छौं । ‘अल्टरनेटिभ मुभमेन्ट’ को एउटा ‘क्यारेक्टर’ एण्टी करेण्ट हुन्छ । एण्टी करेण्टको प्रक्रियाबाट हामी पार्टी निर्माण गर्दछौं । बाबुरामजीले पार्टीको नेतृत्व गर्न सक्ने÷नसक्ने, नेता हो वा होइन, त्यसको चिन्ता अरुले कम्तिमा नलिइदिए हुन्छ । त्यो कुरा समयका लागि छोडिदिँदा राम्रो हुन्छ होला ।

कुनै पनि पार्टीको विचार, दर्शन, सिद्धान्त र त्यसका आधारमा कार्यक्रमहरु हुन्छन् । तपाईंहरु पार्टी बनाउँछु भन्नुहुन्छ । तर केही छैन ।
आजसम्म परम्परागत रुपमा बनेका पार्टीहरुमा सबभन्दा पहिला कस्तो विचारको पार्टी बनाउने भनेर जान्थे । उनीहरुको असफलताको कारण नै त्यही रहेछ । हामीले सफलता प्राप्त गर्नका निम्ति त्यसलाई सुल्ट्यौं । समाजमा रहेका कुन चाहिं समस्या वा अन्तरविरोध सल्टाउन पार्टी भन्ने हुन्छ । हामीले त्यो स्पष्ट गरेका छौं । राजनीति भनेको समाजमा विद्यमान समस्या समाधान गर्ने विधि हो । जनताको समस्या समाधान गर्ने वदा, सिद्धान्त, नीति जे हुन्छ त्यही चाहिं हाम्रो राजनीति हुन्छ । दोश्रो हामीसँग नीति, सिद्धान्त, विचार केही पनि छैन भन्ने कुरा होइन । किन भने हामीले आजसम्म प्रतिपादन भएका सिद्धान्त, दर्शन, आदर्श, नीति र विचारहरु जो जसरी आए तिनले अहिलेको बदलिँदो समाजको आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्न सकेनन् । त्यसो भएको हुनाले बदलिँदो समाजको आवश्यकतालाई सम्बोधन गर्न लायक विचारको विकास गर्र्दै त्यही विचारका आधारमा नयाँ शक्ति निर्माण गर्ने हाम्रो स्पष्ट बाटो छ ।
अहिलेको सन्दर्भमा राजनीतिको एउटा चक्र पूरा भयो । अब फेरि त्यही राजनीतको चक्रमा घुमिरहने गोलचक्करमा फस्ने कि अर्को फड्को मार्ने भन्दाखेरि हामीले अर्को फड्को मार्ने सोच्यौं । त्यो भनेको ‘गभर्नेन्स एण्ड डेभलपमेण्ट’ (सुशासन र विकास) हो । हामीले त्यो विधि अपनाउन खोज्यौं । हाम्रो आरोप चाहिं के हो भने अरु पार्टीहरु पूरानै गोलचक्करमा फसे । त्यसकारण हामी नयाँ भयौं, अरु पूराना भए । हामी विचार, नीति, सिद्धान्त, मूल्य, मान्यता सबै छ । जसलाई हामीले पाँच ‘स’ को मान्यता भनेका छौं । त्यसैका आधारमा अगाडि बढेका छौं ।

पार्टीले ठोस आकार ग्रहण नगर्दै विवाद सुरु भइसक्यो । पूर्वमाओवादी र गैरमाओवादी पृष्ठभूमिबाट आएकाहरुबीच गुटगत राजनीति सुरु भयो ।

केही मान्छेहरुले नयाँ शक्ति अभियान सुरु भएपछि नयाँ शक्तिले केही लछार्ने वाला छैन त्यसकारण यसलाई किन महत्व दिने भन्ने सोचेका थिए । उनीहरुले नयाँ शक्तिलाई एक प्रकारले बेवास्ता गरे । त्यो बेवास्ताको बावजुद यसले नयाँ तरंग पो ल्याउन थाल्यो । पूराना पार्टीहरुमा पहिरो जाँदै यतितिर आकर्षण गर्न थाल्यो । नीति, योजना, दृष्टिकोण पनि वैज्ञानिक र समयसापेक्ष आउन थाले । यसलाई उनीहरुले आफ्नो चुनौतीका रुपमा बुझे । त्यसैले पार्टी बन्नु अगाडि नै यसलाई बदनाम गरेर पार्टी बन्न नसक्ने स्थिति ल्याउन सकिन्छ कि भनेर लागिपरेका छन् । हामी पार्टी निर्माणकै चरणमा रहेकाले व्यापक बहस पनि भइरहेको छ । बहसकै प्रक्रियामा भएको हुनाले कसरी राम्रो बनाउने, वैकल्पिक विचार के हो ? वैकल्पिक ढंगले कसरी संगठन दिन सकिन्छ ? वैकल्पिक ढंगले कसरी विधि विकास गर्न सकिन्छ भन्ने बहसमा भएको हुनाले बहस हुन्छ । हामी बहसमा छौं, विवादमा छैनौं ।

नयाँ शक्तिको केन्द्रीय परिषदका वरिष्ठ सदस्य रामेश्वर खनाल सार्वनजिक रुपमै बाबुराम भट्टराईले विगतमा गरेका कामहरुको जिम्मेवारी नयाँ शक्तिले लिन सकदैन भन्नुभएको छ । तर, तपाईंहरु माओेवादी सशस्त्र जनयुद्धले प्राप्त गरेका उपलब्धीको स्वामित्व लिन्छौं, सहिद र बेपत्ता परिवारको जिम्मा लिन्छौं भन्नुहुन्छ । पूर्वमाओवादी भर्सेस–गैरमाओवादी जस्तो देखियो ।

हामीले नयाँ शक्ति कसरी निर्माण गर्‍यौं भने एकथरी हिजो हामी राजनीतिलाई पेशा बनाएका मान्छे र अर्कोथरी मान्छे ‘राजनीति फोहोरी खेल हो’ भनेका मान्छे । हामी दुवैथरी मान्छे अहिले एउटै निस्कर्षमा पुग्यौं । राजनीति भनेको सेवा हो । राजनीतिमार्फत मुलुक र जनताको सेवा गर्ने हो भन्ने ठाउँमा हामी पुगेकाले हाम्रा धेरै समानता छन् । अर्को कुरा हिजो हामी जो जहाँ थियौं त्यहाँ रहँदा निर्वाह गरेका भूमिका र जिम्मेवारीप्रति कृतघ्न हुने होइन । हामी कृतज्ञ हुनुपर्छ र छौं । हिजो गरेका थियौं, हिजोको आवश्यकताले त्यो मागेको थियो । हामीले गरेको कामले ठूलो उपलब्धि पनि हासिल गरेको छ । तर, हिजैको उपलब्धिमा मात्र गर्व गरेर नयाँ निर्माण गर्न सकिँदैन । आजको आवश्यता सुशासन र विकास हो । सुशासन र विकास हुनुपर्छ भन्नेमा नयाँ शक्तिमा आवद्ध हामी सबैको समान विचार छ । हिजो भएका कुरा र कामका बारेमा गर्व गर्ने वा नगर्ने कुरा हरेक व्यक्तिको निजी विचारमा भर पर्छ । सबैले एकै प्रकारले गर्व गर्नुपर्छ, त्यो होइन । हिजो त्यो नगरिएको भए आज यो वैकल्पिक विचार निर्माण गर्ने आधार पनि बन्ने थिएन भन्ने कुरा पनि साँचो हो । हामीमा भिन्नता भन्दा पनि हिजो हामी जो जहाँ बसेर आफ्ना भूमिका निर्वाह गरेका थियौं, त्यो भूमिकाप्रति आफूआफूमा इमन्दार हुने हो । यो विषयमा हामीभित्र कुनै विवाद छैन ।

२५–३० वर्षसम्म माक्र्सवादी भनेर राजनीति गर्नुभयो । त्यसैका नाममा गरिएको आन्दोलनमा १५ हजार नेपालीको ज्यान गयो । अहिले त्यो रगतको अपमान गर्नुभयो, विचार छाडेर धोका दिनुभयो ।

मानिसहरुले त्यसो भन्ने गरेको हामीले पनि सुनेका छौं । ती कुरा हामीलाई अनौठो पनि लाग्दैन । तर, हिजोको माक्र्सवाद हिजोकै समाजका लागि लाभदायक र सुहाउँदो थियो । आजको समाजका निम्ति माक्र्सवादमा विकास जरुरी छ । आजको समजका निम्ति हिजोको माक्र्सवादले काम गर्दैन, आजको माक्र्सवाद चाहिन्छ । हिजो सामन्तवादमा रहेको नेपाली समाजका निम्ति त्यो जरुरी थियो, त्यही गरियो । आज सामन्तवादी समाजको चरित्र पुँजिवादी समाजमा बदलियो । राजनीतिको एउटा चक्र पूरा भयो । अब जनताको जीवनस्तर उकास्ने, आर्थिक विकासको योजना अगाडि ल्याउनुछ । त्यसैले आजका लागि समाजमा फिट हुने विचार विकास गर्नु जरुरी छ । तेश्रो कुरा माक्र्सवाद, माक्र्सवाद भन्दै गर्दा माक्र्सवाद भनेको के हो ? मानिसले बुझेर माक्र्सवाद छाड्यो भन्छन् कि नबुझेर भनिरहेका छन् भन्ने कुरामा पनि हामीलाई शंका छ । पाँच ‘स’ हाम्रा आधारभूत मान्यता हुन् । पाँच ‘स’ माध्येमा एउटा ‘स’ मा हामीले के भन्यौ. भने आजसम्म समाज विकासका क्रममा आजसम्म विकास भएका सबै विज्ञानहरुको आधारमा विकसित समाजमा नयाँ विचार विकास गर्ने उद्देश्य राख्दै, ऐतिहासिक तथा द्वन्दात्मक भौतिकवाद भनेको अहिलेसम्म पुष्टि भएको विज्ञान हो । त्यो विज्ञानलाई आधार मानेर हामी त्यो भन्दा अगाडि जान चाहन्छौं । हिजोको माक्र्सवादले मात्र आजका लागि पुगेन । माक्र्सवादपछि पनि धेरै विज्ञानका आविस्कारहरु भएका छन् । तिनलाई पनि विकसित समाजमा कहाँ फिटिङ गर्न सकिन्छ भन्ने चिन्ताका साथ हामी अगाडि बढेका हौं ।

राजनीति र कर्मचारीबाट रिटायर्डहरुलाई, फिल्मका मानिसहरुलाई पार्टी बनाउन खोज्नुभयो । यो नै तपाईंहरुको असफलताको सुरुआत हो ।

मान्छेहहरुले त्यसो भन्छन् । भन्नेसँग कुनै आपत्ति छैन । यो समाज भनेको रिटायर्ड मानिसहरुको बहुमत भएको समाज हो । पार्टीमा लागेको सम्पूर्ण पार्टी सदस्यहरु एकातिर र रिटायर्ड कर्मचारी र अरु मानिसको संख्या जोड्नुभयो भने रिटायर्डहरुकै संख्या बढी हुन्छ । नेपाली समाजलाई डो¥याउने ठूलो भूमिका खेल्ने कलाकारिता रहेछ । जुन चिजलाई अहिलेसम्म राजनीतिमा आकर्षित गर्न सकिएको थिएन । नयाँ शक्तिले वैकल्पिक राजनीतिक धार विकास गर्दैगर्दा हिजो राजनीतिमा उपेक्षित बनाइएका सबै समुदायलाई पनि एठै ठाउँमा राख्दैछौं र ‘बेस्ट बे्रन’ हरुलाई परिचालन गर्ने विधि विकास गर्दैछौं । त्यसकारण असफल होइन, हामी मात्र सफल हुन्छौं भन्ने हामीलाई लागेको छ ।

यति लामो समयसम्म दुःख पाएका, गरिब र सर्वहाराहरुका लागि संघर्ष गर्नुभयो, तर अहिले तिनीहरुलाई लात मारेर तपाईंहरुले पहिला खेदो खन्ने गरेको ‘सुकिला मुकिला’ वर्गको पार्टी बनाउँदै हुनुहुन्छ ।

हामीले सुशासन, विकास र आर्थिक उन्नतीको नारा अघि सारेका छौं । त्यसलाई हामीले जनताको जीवन बदल्ने राजनीति भनेका छौं । जनताकै जीवन बदल्ने राजनीति भनेपछि त हामी झन्बढी आधारभूत जनताको वकलात गरिरहेका छौं भन्ने हाम्रो दाबी हो । हाम्रो दाबी सत्य पनि हो । जसको जीवन बदलिइसकेको छ । तिनको जीवन बदल्नका निम्ति राजनीति चाहिँदैन । जसको जीवन बदल्न बाँकी छ, तिनै आधारभूत जनताको जीवन बदल्नका निम्ति लाग्ने भएको हुनाले हामी अहिले जे गरिरहेका छौं, ठीक ठाउँमा छौं ।

- See more at: http://kathmandutoday.com/2016/03/181384.html#sthash.nmqoLetb.ESjOmW6j.dpuf

वैकल्पिक राजनीतिक सम्मेलनलाई फर्केर हेर्दा

http://www.sajhapost.com/2016/03/28/34633.html

गत मार्च १७ र १८ २०१६ मा डेनिस संसदमा युरोपभरीका वैकल्पिक राजनीतिक धाराका ५० भन्दा बढी नेताहरुको जमघट थियो । युरोप विकास समृद्धि हिसाबले संसारकै अग्रस्थानमा छ । डेनमार्क झन् अगाडि संसारकै खुसी र सुखी मानिसहरुको बस्ती भएको देशमा दर्ज भएको छ । तापनि मानिसहरु वैकल्पिक राजनीतिको कुरा गरिरहेका छन् । कुनैबेला कुल जनसंख्याको ४० प्रतिशत जनता कुनै न कुनै राजनीतिक पार्टीको सदस्य भएको मुलुक हालसालै आउँदा सो संख्या घटेर ४ प्रतिशतमा झरेको छ र त्यो पनि अझै घट्दो क्रममा छ ।

यो तथ्यांकले राजनीतिकर्मीलाई नछुने प्रश्नै रहेन र तत्काल निष्कर्ष निकालियो कि राजनीतिमा कहिं न कहिं समस्या छ । राजनैतिक दल निर्माणमा समस्या छ, सञ्चालनमा समस्या छ र नीति र नेतृत्वमा समस्या छ । निर्णय प्रक्रियामा समस्या छ र निर्णय कार्यान्वयनमा समस्या छ तब परिणाममा समस्या छ । त्यसैले अब जानेमानेको र चलिआएको रीतको राजनीतिक चक्र पूरा भयो । अबको राजनीति वैकल्पिक राजनीति भनेर गत दुई वर्ष अघिमात्रै आरम्भ भएको डेनमार्कको अल्टरनेटिभ पार्टीले सो सम्मेलनको आयोजना गरेको थियो भने युरोप भरीका राजनीतिकर्मीहरुको रुचिपूर्ण उपस्थिति थियो ।

सम्मेलनमा आजको समाज सुहाउँदो राजनैतिक नेतृत्वको प्रश्न, आजको समाजका समस्या समाधान गर्ने सामाजिक आन्दोलनको प्रश्न र आजको समाजलाई सद्मार्गमा डोर्याउने आमसञ्चारको प्रश्न गरी तीन भागमा विभक्त गरिएको थियो ।

खिमलाल देवकोटा

संसद भवन भित्रै आयोजना गरिएको सो सम्मेलन कुनै परम्परागत तौरतरिकाबाट सञ्चालन गरिएको थिएन । अर्थात् त्यहाँ कुनै अतिथि थिएनन् । औपचारिक परिचय हैन कि एक आपसमा घनिष्टता कायम गर्ने खालको चक्रिय परिचय आदान-प्रदानको कार्यक्रम रहेको थियो भने कार्यक्रमकालागि कुनै औपचारिक कार्यपत्र र टिप्पणीको कुनै गुन्जायस नै थिएन । पचासभन्दा बढी नेताहरुको उपस्थितिमा आयोजित सो सम्मेलनको एक कुनामा आठ जना विभिन्न विषयका विज्ञ सम्मिलित स्वयंसेवकहरुको टेवल अहोरात्र खटिरहेको थियो जसले पूरै सम्मेलनको विषय प्रस्तुति टिप्पणी र भलाकुसरी सबै कैद गर्दथ्यो । बेलाबखतमा समूहहरु बन्दथे । कुनै समूह कफि हाउसमा जान्थ्यो त कुनै समूह समुद्रकोबीचमा त कुनै पुस्तकालयमा । तर हरेकको ध्यान विषयवस्तुमा नै केन्द्रित थियो ।

सम्मेलनको अन्तमा नेतृत्व, सामाजिक अभियान र आमसंचारका बारेमा विज्ञ समूहलाई विश्लेषणसहितको निष्कर्ष निकाल्न र सो निष्कर्ष आ-आफना कार्यक्षेत्रमा लागू गर्ने प्रतिबद्धतासहित समापन भएको थियो । सम्मेलनमा उपस्थित नेताहरुको भावनात्मक सम्बन्धका अतिरिक्त कार्यात्मक सम्बन्ध पनि स्थापित गर्दै र साझा मिडिया हबमार्फत नियमित र निरन्तर सम्पर्कमा रहन र वैकल्पिक राजनैतिक धारबाट मात्रै अर्को विश्वको परिकल्पना संभव छ र त्यो हाम्रै जीवनकालमा संभव छ भन्ने गहिरो आत्मविश्वासका साथ अर्को वर्ष लण्डनमा भेटने वाचा पनि गरिएको थियो ।

• औपचारिक लोकतन्त्रको अभ्यासको उच्चतम विन्दुमा पुगेका तर नेता र जनताको सम्बन्ध सजीव बनाउन नसकेकाहरुको साझा निष्कर्ष थियो । अब वास्तविक र जीवन्त लोकतन्त्रको सख्त खाँचो छ ।
• सबै नीतिहरुको मुल नीति राजनीति हो तैपनि राजनीतिप्रतिको जनताको आकर्षण र विश्वास अनपेक्षित रुपमा घटेको छ जो राजनीतिकालागि कुनै पनि अर्थमा शुभ संकेत होईन ।
• संसारका आधा जनतासंग भएको सम्पत्ति बराबरको सम्पत्ति संसारका धनी ६२ जना मानिसको हातमा केन्द्रित छ । थोरै मानिसका हातमा विश्व अर्थतन्त्र केन्द्रित हुने प्रकृया तिव्रतामा छ । गत वर्ष मात्रै यो संख्या ८८ थियो भने आगामी केही वर्षमा नै यो संख्या घटेर औलामा गन्न सकिने संख्यामा पुग्नेछ । अनि उनीहरुकै सनकमा विश्व ध्वस्त हुने वा सम्वृद्ध हुने कुराको निर्धारण गर्नेछ । यो अवस्था राजनीतिकर्मीकालागि कुनै पनि हालतमा उत्साहजनक कुरा हैन ।
• आजको कुल आर्थिक वृद्धिको ९९ प्रतिशत हिस्सा केवल १ प्रतिशत मानिसहरुले उपभोग गर्दछन् भने ९९ प्रतिशत मानिसहरुले बाँकी रहेको १ प्रतिशत आर्थिक वृद्धिलाई बाँडचुड गर्न बाध्य छन् यो तथ्यांकले धनी र गरीबबीचको खाडल पुर्नै नसक्नेगरी गहिराउँदैछ । यो विभाजनकाबीचमा राजनीति गर्ने कुरा चानेचुने पक्कै हुने छैन ।
• संसारको जनसंख्याको नक्सा फेरिँदैछ । पश्चिमबाट पूर्वतर्फको यात्रा तिव्रतामा छ भने सभ्यता, दर्शन, नीति, सिद्धान्तसमेतले कोल्टे फेर्ने अवस्थामा छ । यो तथ्यले पनि परम्परागत राजनीतिको निरन्तरताले समयको मागलाई संवोधन गर्न सक्ने छैन मात्रै हैन परम्परागत राजनीति कुनै पनि बेला दुर्घटनामा पर्ने खतरा छ ।
• जनता र नेता नीति र नेतृत्व एकापसमा धेरै टाढा पुगेका छन् । नीतिमा, नेतृत्वमा, निर्णयमा र कार्यान्वयनमा आम जनताको स्वामित्व स्थापित गर्ने समस्या निकै डरलाग्दो अवस्थामा पुगेको छ । राजनीति आम जनताकालागि र आम जनताका नाममा गर्ने तर तिनको स्वामित्वको त कुरै छोडौं । तिनको समिपसम्म पनि पुग्न नसक्ने अवस्थाको राजनीति समग्रमा राज्यको नीति बन्न नसक्ने कुरा जगजाहेर नै छ ।
• आजको समाजवाद आफ्नो दायरामा चलेको छैन । लिक छोडेको रेल जस्तै भएको छ भने आजको पुँजीवाद पनि झन अर्कै रुप रंगमा परिणत भएको छ । जसलाई जे वादको शासन भनिएको छ त्यो खासमा त्यस्तो छैन भने जे व्यवहारमा भैरहेकोछ त्यसको कुनै वाद नै छैन । यस्तो अवस्था भनेको राजनीतिमा चरम संकटको अवस्थाका रुपमा बुझ्न जरुरी छ ।
• वैकल्पिक राजनीति केवल नारा हैन यो त कार्य हो । वैकल्पिक राजनीति तिलस्मी सपना मात्रै हैन यो त यथार्थ हो । वैकल्पिक राजनीति सुदुर भविष्यको सपना हैन । आज अहिल्यै र भोलि नै गरिने कार्ययोजना हो र यो गर्न सकिने हुन्छ । त्यसैले वैकल्पिक राजनीति (Content Based) निश्चित कार्य सूचिमा आधारित हुन्छ ।
• वैकल्पिक राजनीति एक प्रकारको प्रति प्रवाह (Anti-Current) हो । नियमितता भित्रको आकस्मिकता हो ।

उपरोक्त निष्कर्षलाई आत्मसात गर्दै अबको राजनीति हिजोको निरन्तरतामा क्षणभर पनि टिक्नेवाला छैन । राजनीतिप्रतिको वितृष्णा अकल्पनीय ढंगले बढेको छ । राजनीतिप्रतिको विश्वास पूरै हराएर गएको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा पुरानै तरिकाले राजनीतिलाई पुनर्जीवन दिन पनि संभव छैन भने यथास्थितिमा जनताको विश्वास आर्जन गर्न पनि झन संभव छैन । त्यसैले विद्यामान राजनीति ध्वस्त हुनु अगावै यसलाई बदल्न सकिएन भने त्यसले भयानक र अकल्पनीय परिणाम लिएर आउने निश्चित छ । त्यसैले यसलाई बलैमा बदल्न र बलैमा ठोस परिस्थितिको ठोस विश्लेषण गर्न चुक्न हुँदैन । अब ढिलो नगरौं । वैकल्पिक राजनीतिको आरम्भ गरौं । यसमा अनुसन्धान गरौं र समयको गति सुहाउँदो आयामहरुको विकास गरौं र राजनीतिलाई बचाऊँ भन्ने नै उक्त सम्मेलनको अव्यक्त, अलिखित तर दृढ मान्यताको सहमति थियो । यो अवस्था नेपाली धर्तिमा अनुवाद गरेर हेर्दा कुनै अर्थमा पनि भिन्न छैन । बरु त्यो भन्दा विकराल छ त्यसैले नेपालमा वैकल्पिक राजनीतिको आरम्भ ढिला भैसकेको छ । परम्पराले समाज, देश, पार्टी त चल्दैन नै, घर परिवार र वैयक्तिक जीवन पनि चल्दैन भन्ने बेलैमा हेक्का राख्दै वैकल्पिक राजनीतिको अभियानमा सहभागी बनौं ।

- See more at: http://www.sajhapost.com/2016/03/28/34633.html#sthash.6b7p6LBg.dpuf